Portal „w Polityce.pl” z okazji święta 3 Maja zrobił duży prezent monarchistom w Polsce, przeprowadzając profesjonalne badanie opinii publicznej na temat poparcia dla monarchii.
Wiele było dywagacji, jakim poparciem cieszy się ta idea w społeczeństwie, tylko nie było nikogo, kto mógłby sfinansować takie badania. Wszystko sprowadzało się do intuicyjnych ocen. Zapytany kiedyś o skalę takiego poparcia, też intuicyjnie, oszacowałem je na ok. 15%. To byłby dobry wynik, gdyby okazał się rzeczywistością.
Postanowiliśmy więc sprawdzić poparcie dla monarchii w praktyce w wyborach samorządowych 2014 roku. Powołaliśmy do życia KWW Monarchiści, który wystawił kandydatów do Rady Miejskiej Wrocławia we wszystkich 7 okręgach wyborczych miasta. Mogliśmy nawet wystawić własnego kandydata na prezydenta miasta i takie kandydatury pojawiły się. Rzeczywistość dla Komitetu Monarchistów okazała się jednak brutalna. Nasi pretendenci do prezydentury musieli się poddać w przedbiegach. Dlaczego? Okazało się, iż udział w wyborach poważnie wpłynąłby na ich pracę zawodową. Somo życie. Gdzie? W demokracji.
Spodziewaliśmy się rezultatu gdzieś na poziomie 3%. Kolejna przykra niespodzianka, na Komitet Monarchistów nie oddano aż tak wielu głosów – zdobyliśmy 0,37%. Z całą pewnością posiadając własnego kandydata na prezydenta ten wynik byłby korzystniejszy.
Dlaczego tak się stało wyjaśnia w dużej mierze sondaż przeprowadzony przez portal „wPolityce”. Redakcja portalu zleciła badanie opinii publicznej pracowni Social Changes, aby ta zadała respondentom następujące pytanie:
„Czy chciałaby Pani/chciałby Pan, żeby w Polsce obowiązywała monarchia parlamentarna taka, jak w Wielkiej Brytanii?
Na „tak” odpowiedziało – 14%
Na „nie” odpowiedziało – 57%
Trudno powiedzieć – 29%
Zbadano również jakie jest poparcie dla monarchii w gronie elektoratów największych partii, szkoda, że tylko tych. Szalenie ciekawy byłby wynik poparcia w obozie wyborczym lewicy. No cóż nie my zleciliśmy sondaż.
Wyborcy – PiS – 18%
Wyborcy – KO – 11%
Wyborcy – Polska 2050 – 12%
W naszym toku rozumowania przed wyborami 2014 roku nie wzięliśmy pod uwagę tego, że zwolennicy monarchii podejdą do sprawy pragmatycznie, nie ideowo i zagłosują na realna siłę polityczną. Głosujących na KWW Monarchiści, w tych okolicznościach, można określić mianem desperatów.
Redakcja portalu, której jesteśmy bardzo wdzięczni za tę inicjatywę, skomentowała wyniki sondażu następująco: „W sumie można więc stwierdzić, że Polacy cenią monarchię, ale tę istniejącą w Wielkiej Brytanii. Na własnym podwórku wolą system prezydencki.”
Nie do końca należy zgodzić się z opinią, iż Polacy wolą system prezydencki. Jest im po prostu tylko taki znany. Niestety nie rozumieją tego, że monarchia nie jest zaprzeczeniem potocznie pojętej demokracji, a w debacie publicznej często powiela się taką tezę. Debat na tematy ustrojowe nie podejmuje się w Polsce żadnych, nawet wtedy gdy na wokandzie staje kwestia nowej Konstytucji.
We wstępie do lakonicznego omówienia sondażu portal „wPolityce” zadał pytanie: „Czy gdyby I Rzeczpospolita przetrwała, gdyby nie doszło do rozbiorów, to być może nasze państwo byłoby dziś monarchią konstytucyjną, jak to zakładała Konstytucja 3 maja? Nie można tego wykluczyć. I kto wie, czy nie byłaby to instytucja otoczona podobną estymą jak monarchia brytyjska?”.
Nie tylko przetrwanie I Rzeczpospolitej determinowało istnienie monarchii konstytucyjnej. Po upadku rozbiorowym Polska odrodziła się właśnie jako monarchia. 11 listopada, w dniu którym obchodzimy Święto Niepodległości, w 1918 roku w tym dniu nasz kraj był Królestwem Polskim, a nie Rzeczpospolitą. Podobnie zresztą jak w dniu 3 maja 1791 roku stał się monarchią, na co słusznie zwraca uwagę Redakcja portalu. Dwóch Polskich największych świąt narodowych nie można odseparować od monarchii.
Wnioski:
- Optymistyczny dla monarchistów. Poparcie dla idei monarchii na poziomie 14% to bardzo duży potencjał wyborczy. Doskonała baza dla stworzenia organizacji/partii politycznej gwarantującej sobie miejsce w polskim parlamencie.
- Pesymistyczny dla republikanów. Obowiązujący ustrój polityczny, który cieszy się poparciem tylko 57% społeczeństwa, to wynik nie tylko mierny, to prawie dezaprobata. Tym bardziej, iż te 57% jest poparciem domniemanym.
- Społeczeństwo nie jest zadowolone z obecnego ustroju, ale innego nie zna. To tłumaczy niechęć polskich masmediów do wszystkiego co kojarzy się z monarchią.
- Nie jest prawdą, że sprawy związane z monarchią nie interesują polskiego społeczeństwa. Jest to jedynie wymówka – unik – różnego rodzaju mediów, w tym też publicznych, które swoją niechęć do idei monarchicznej tłumaczą brakiem społecznego zainteresowania.
- Skoro 29% ankietowanych nie ma zdania, to znak, że nie popiera tego co zna – republiki. Duży odsetek wyborców do zagospodarowania.
- Tylko 33% respondentów odpowiedziało zdecydowanie „nie”. Tylu jest praktycznie w chwili obecnej w Polsce przeciwników monarchii.
- Należałoby pokusić się o takie badanie, w którym zapytano by pytanie: Jakie ustrój Pan/i by wybrał/a – monarchię czy republikę?
- Oferta monarchistycznego bloku politycznego, chcącego wykorzystać drzemiący w społeczeństwie potencjał, musi być na tyle poważna – merytorycznie i organizacyjnie, aby przekonać wyborców, iż oddany nań głos nie będzie głosem straconym.
Informacja portalu „wPolityce.pl”:
Badanie zostało zrealizowane metodą CAWI (Computer Assisted Web Interview) na panelu internetowym. Badanie zostało przeprowadzone na ogólnopolskiej, reprezentatywnej (pod względem: płci, wieku, wielkości miejsca zamieszkania) próbie Polaków N=1067 osób w dniach od 23 do 26 kwietnia 2021 roku.
Jan Skowera
