W ostatnim czasie sporą popularność zyskują placówki przedszkolne uczące w oparciu o filozofię pedagogiczną Marii Montessorii. Postulowana przez Włoszkę metoda wychowania sprzeciwia się tradycyjnym metodom nauczania opartym na surowej dyscyplinie i postuluje pobudzanie ciekawości dziecka poprzez określone metody pracy nad jego rozwojem. Jakie są założenia oraz zalety metody Montessori? Czy istnieją także wady tego sposobu wychowania dzieci? Wyjaśniamy poniżej!
„Pomóż mi, bym zrobił to samodzielnie” – brzmi jedna z najważniejszych zasad pedagogiki Marii Montessori, lekarki, pedagog, która opracowała metodę wychowawczą polegającą na przyjęciu roli obserwatora w rozwoju naturalnych umiejętności dziecka. Za pośrednictwem odpowiednich pomocy naukowych podkreśla się wolną wolę dziecka w jego chęci do nauki, zamiast przymuszania go do przyswajania konkretnego fragmentu wiedzy. Zadaniem szkoły i placówki jest jedynie pobudzanie aktywności dziecka, jego twórczej ekspresji, zindywidualizowanie nauczania oraz stosowanie testów pomiaru zdolności zamiast egzaminów.
Do niewątpliwych zalet metody Montessori należą:
- Krzewienie samodzielności – dzieci od najmłodszych lat uczą się niezależności, dzięki czemu szybciej przyswajają umiejętności potrzebne im do codziennego funkcjonowania. Wynika to z faktu, że poprzez dużą dozę wolności jest ono jedynie wspierane w swoich próbach nauki jedzenia, chodzenia, liczenia itd. Nie ma pośpiechu, oceniania. Dziecko może wybierać miejsce, rodzaj i czas pracy
- Poczucie wartości – dzieci wychowane w metodzie Montessori mają wzmacniane poczucie własnej wartości i kształtują umiejętność dokonywania samooceny. Przedszkolaki zdobywają bowiem przekonanie, że są zdolne do uczenia się nowych rzeczy, a brak stosowania kar i nagród pozwala im na samodzielne zmaganie się z problemami.
- Rozwój talentów – bez wątpienia metoda Montessori jest nakierowana na rozwój talentów drzemiących w każdym z nas. Poprzez pozwolenie dziecku na naukę dowolnych tematów, czy wybór odpowiadających jego zainteresowaniem zajęć dziecko jest skoncentrowane na doskonaleniu umiejętności, które są jego mocną stroną. Poprzez stosowanie indywidualnego nauczania każde dziecko jest w stanie rozwinąć zdolności i pasje, które niekoniecznie są zbieżne z tym co oferuje tradycyjny program nauczania. Dzieci uczą się chętnie, gdyż nie ciąży na nich widmo złej oceny.
- Nauka porządku – pomieszczenia przeznaczone do pedagogiki Montessori są nastawione na estetykę i ład. Są schludne, nieprzejaskrawione kolorami, uporządkowane, każda zabawka ma swoje miejsce. W ten sposób dziecko buduje swój wewnętrzny ład i uczy się porządku w swoich otoczeniu.
- Nauka szacunku – dzieci od samego początku uczone są, aby nie krzywdzić, niszczyć i nie przeszkadzać innym w zabawie. Uczą się również dzielenia z innymi oraz czekania na swoją kolej, gdyż zabawki są najczęściej w jednym egzemplarzu. Poprzez stosowanie testów pomiaru zdolności indywidualnie dla każdego, dzieci nie porównują się i każde z nich skupia się na własnej pracy i zdobytych umiejętnościach. Uczą się samokontroli i racjonalnej oceny sytuacji, a także wyrażania własnej opinii, jednocześnie szanując zdanie innych.
Metoda Montessori posiada również swoich przeciwników. Do najczęściej zauważanych wad jest podważanie autorytetów – rodziny, nauczycieli, pracodawcy, osób starszych itd. Dziecko będąc w centrum poprzez naukę niezależności nie jest uczone posłuszeństwa ani pracy w jakimkolwiek schemacie. Powoduje to, że w dorosłym życiu może spotkać się z problemami z odnalezieniem się we wspólnocie oraz opierać się zasadom obowiązującym w społeczeństwie. Ciągłe skoncentrowanie na sobie i realizacji pragnień, wolności od przymusu, dostosowania wyłącznie pod jego oczekiwania może w dziecku zrodzić pyszność, brak pokory, poczucie wyższości i brak chęci stosowania kompromisów.
Metoda Montessori jest z pewnością rewolucyjnym podejściem w wychowaniu i nauczaniu dzieci. Być może niektóre z jej elementów okażą się niezwykle pomocne w nauce i wychowaniu Twojego dziecka.
