Prezydent Andrzej Duda podpisał w Poznaniu ustawę. 27 grudnia Narodowym Dniem Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego.
W historycznym miejscu, w poznańskim hotelu Bazar – w którym 103 lata temu przemawiał Ignacy Jan Paderewski, wzniecając powstańczą iskrę – 23 listopada br. Prezydent RP Andrzej Duda dokonał ostatniego formalnego aktu – podpisał uroczyście ustawę ustanawiającą nowe święto państwowe – Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Po raz pierwszy będziemy je obchodzić już w tym roku, 27 grudnia, w rocznicę wybuchu powstania. Prezydent RP Andrzej Duda w przemówieniu powiedział:
„To akt sprawiedliwości wobec tego niesłychanie ważnego czynu zbrojnego; cieszę się, że to święto na trwałe wpisze się do oficjalnego kalendarza Rzeczypospolitej. Powstanie Wielkopolskie było wielkim sukcesem i to należy podkreślić! Gdyby nie ono, nie byłoby w granicach państwa Poznania z Ostrowem Tumskim czy Gniezna. Nie wiem, czy państwo polskie utrzymałoby się na mapie bez swoich korzeni. Tak, 11 listopada jest Dniem Niepodległości ale państwo polskie ukształtowało się, kiedy dołączyły do niego Poznań i Gniezno, dlatego Powstanie Wielkopolskie jest ważnym wydarzeniem. Dziękuję, że święto 27 grudnia wpisze się, już w tym roku, na stałe do kalendarza oficjalnych świąt państwowych jako Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Cześć i chwała bohaterom! Cześć i chwała Powstańcom Wielkopolskim!”.
Podczas uroczystości prezydent otrzymał Nagrodę Honorową Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 – statuetkę Dobosza Powstania Wielkopolskiego. Otrzymują ją osoby i instytucje, które szczególnie zasłużyły się w upowszechnianiu tradycji i wiedzy o powstaniu. Wręczył ją syn powstańca prezes Towarzystwa Tadeusz Musiał.
Świadkami tego historycznego wydarzenia byli: Metropolita Poznański abp Stanisław Gądecki, Wojewoda Wielkopolski Michał Zieliński, Marszałek Województwa Wielkopolskiego Marek Woźniak, Prezydent Miasta Poznania Jacek Jaśkowiak. Obecnością zaszczycili nas także Wojewoda Kujawsko-Pomorski Mikołaj Bogdanowicz oraz Wicewojewoda Lubuski Wojciech Perczak. Byli z nami również samorządowcy, historycy, regionaliści i mieszkańcy Wielkopolski. Szczególne znaczenie miała obecność pana Jerzego Gogołkiewicza – wnuka gen. Stanisława Taczaka, pierwszego dowódcy powstania.
Ustanowienie nowego święta stało się możliwe dzięki inicjatywie Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości w Poznaniu, poznańskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918–1919, Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Wielkopolski, Fundacji Zakłady Kórnickie i Muzeum Narodowego w Poznaniu. W imieniu inicjatorów Przemysław Terlecki, dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości podziękował prezydentowi za wsparcie idei ustanowienia tego święta.
Przypomnijmy. 6 września prezydent przyjął pomysłodawców tej inicjatywy, którym towarzyszyli przedstawiciele środowisk samorządowców, społecznicy, miłośnicy historii i patrioci lokalni. Podczas uroczystości w ogrodach pałacu prezydent zadeklarował niezwłoczne podjęcie inicjatywy ustawodawczej i już po tygodniu skierował do Sejmu stosowny projekt ustawy. Otrzymał wówczas w prezencie replikę chorągwi powstańczej, jednej z tych, jakie spontanicznie szyto w pierwszych godzinach i dniach powstania oraz replikę sztandaru 1. Pułku Strzelców Wielkopolskich, na który Armia Wielkopolska przysięgała 26 stycznia 1919 roku w Poznaniu na placu Wolności.
1 października Sejm jednogłośnie opowiedział się za ustanowieniem nowego święta; ustawę poparło 451 posłów, nikt nie był przeciw i nikt nie wstrzymał się od głosu. Niecały miesiąc później, 28 października, w podobnie podniosłej atmosferze, prezydencki projekt ustawy przegłosował przez aklamację Senat; w głosowaniu uczestniczyło 99 senatorów.
„W hołdzie bohaterom – uczestnikom narodowego zrywu z lat 1918-1919, którzy wyzwolili Wielkopolskę spod panowania niemieckiego i przyłączyli ją do odrodzonej Rzeczypospolitej” – głosi preambuła ustawy. Ustawa nie przewiduje, co podkreślano także podczas wcześniejszych prac sejmowych, że 27 grudnia będzie dniem wolnym od pracy.
Chciałbym również gorąco podziękować panu prezydentowi za nadanie pośmiertnie, trzy lata temu, najwyższego odznaczenia państwowego – Orderu Orła Białego dwóm dowódcom Powstania Wielkopolskiego, generałom Stanisławowi Taczakowi i Józefowi Dowbor-Muśnickiemu oraz Krzyża Wielkiego Orderu Odrodzenia Polski Wincentemu Wierzejewskiemu.
Dziękuję najważniejszym osobom w państwie, panu premierowi, Marszałkom Sejmu i Senatu, parlamentarzystom, samorządowcom, regionalistom, społecznikom, mieszkańcom Wielkopolski, Lubuskiego i Kujawsko-Pomorskiego, dziennikarzom za poparcie tej przeprowadzonej ponad podziałami politycznymi inicjatywy wyrażonej licznymi podpisami pod deklaracją o ustanowieniu tego święta państwowego. Przypomnijmy, że inicjatywę poparli między innymi: samorząd województwa wielkopolskiego, Rada Miasta Poznania, Metropolita Poznański abp Stanisław Gądecki, Prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak i Wojewoda Wielkopolski Michał Zieliński oraz Marszałek Województwa Lubuskiego Ewa Anna Polak. Swojego poparcia udzielili także: Jerzy Gogołkiewicz, wnuk pierwszego dowódcy Powstania gen. Stanisława Taczaka i Katarzyna Prauzińska-Czarnul, wnuczka powstańca i rysownika Leona Prauzińskiego, zamordowanego przez hitlerowców z zemsty za Powstanie w pierwszym na ziemiach polskich niemieckim obozie koncentracyjnym KL Posen. Od 11 czerwca, choć nie było to wymagane żadnym przepisami, deklaracje poparcia nadesłało 178 samorządów, rady pedagogiczne lub dyrektorzy 58 szkół. Każdy z samorządów, każda z tych osób, które udzieliły nam swego poparcia mają prawo od dziś uważać się za ambasadorów ustanowienia Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego.
Jest to hołd złożony powstańcom wielkopolskim, uznanie ich roli w odzyskiwaniu niepodległości i kształtowaniu granic odradzającej się po latach zaborów Ojczyzny. To także przełomowy moment w przywróceniu powstaniu należnego miejsca w historii polskich insurekcji niepodległościowych. To wreszcie okazja do wytworzenia wspólnego dla wszystkich Polaków kodu zwycięstwa i sukcesu, okazja do podzielenia się z innymi wielkopolską drogą ku niepodległości, sprawdzającą się w każdej epoce i niesprzyjających okolicznościach, którą w symboliczny sposób określa hasło: „Na co dzień praca; w chwilach próby zwycięstwo”. To także nieoceniony kapitał, który, mocno w to wierzymy, pomoże nam zrealizować kolejne wielkie marzenie, czyli budowa w Poznaniu nowoczesnego i atrakcyjnego Muzeum Powstania Wielkopolskiego. Chcielibyśmy zaprosić to jego zwiedzania wszystkich Polaków i gości z zagranicy już w grudniu 2025 roku.
Cześć i chwała bohaterom!
Przemysław Terlecki, dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości, pomysłodawca i inicjator tego przedsięwzięcia
