Sposób wychowania dzieci w duchu Montessori na dobre wkroczył do polskich placówek edukacyjnych. Metoda ta ma zarówno wielu zwolenników, jak i przeciwników. Niektóre jej elementy należy jednak z całą pewnością uznać za rewolucyjne w podejściu do nauczania i wychowania dziecka. Przyjrzyjmy się bliżej tym najbardziej przydatnym metodom pomocnym w edukacji dzieci określonymi przez Marię Montessori.
Pedagogika Montessori ukształtowana została na kanwie pracy z osobami niepełnosprawnymi intelektualnie. Maria Montessori, włoska lekarka i pedagog zaobserwowała, że jeśli zastosuje się określone metody pracy z takimi dziećmi, są one zdolne do uzyskania bardzo dużych postępów w rozwoju i nauce. Swoje metody pracy przeniosła następnie na zdrowe dzieci i po licznych obserwacjach, również doszła do tożsamych wniosków. Metoda Montessori skupia się w dużej mierze na obserwacji dziecka i jego umiejętności, wspieraniu jedynie jego naturalnej ciekawości świata zamiast narzucania określonych zajęć i aktywności, stosuje indywidualne podejście do nauczania każdego dziecka i nie wykorzystuje ocen i podręczników. Pedagogika Montessori zapewnia dziecku możliwość samodzielnego wyboru ścieżki nauczania. Fakt, iż dziecko ma możliwość poznawania tego na co w danym momencie ma ochotę i we własnej kolejności sprawia, że dzieci nastawione są pozytywnie do nauki.
Oto 10 najmądrzejszych metod Montessori w wychowaniu dziecka:
- Rezygnacja z opowiadania fikcyjnych bajek – dla małego dziecka życie jest przepełnione tajemniczymi rzeczami do tego stopnia, że nie ma konieczności wprowadzania tam świata fikcyjnego. Fikcja i magiczne postaci doprowadzają, według Marii Montessori do tego, że dziecko z czasem będzie rozczarowane, iż wszystko to, tak naprawdę nie istnieje. Uważała, że wiedzę powinno się zdobywać wyłącznie na podstawie rzeczywistości i doświadczania rzeczy materialnych. Dlatego też w pedagogice Montessori nie stosuje się księżniczek, smoków, czarów itp.
- Brak stosowania kar i nagród – dziecko ma wówczas prawo do popełnienia błędu. Nie jest obarczone strachem, że nie uda mu się wykonać poprawnie danego zadania.
- Zapewnienie każdemu dziecku indywidualnej ścieżki nauczania – skupienie się na rozwoju indywidualnych cech osobowości każdego człowieka. Do każdego dziecka trafiają inne metody pracy i należy je odpowiednio dopasować do jego zdolności
- Pomóż mi samemu to zrobić! – pielęgnowanie samodzielności, czyli w myśl tej zasady nauczyciel jest przewodnikiem i doradcą. W ten sposób rozwijamy w dzieciach spontaniczną koncentrację, wiarę we własne siły i uczymy pracy indywidualnej.
- Podkreślanie szacunku do innych ludzi, niekrzywdzenia, nieprzeszkadzania innym w zabawie i pracy
- Swobodny dostęp do materiałów, z których dziecko chce korzystać – pozwala to na wybór optymalnych i dostosowanych do potrzeb w danym momencie pomocy
- Dbanie o schludność, ład i porządek – porządek ma w metodzie Montessori szczególne znaczenie. Tutaj każda rzecz ma swoje miejsce i po użyciu powinna trafić tam z powrotem, ponieważ ład zapewnia maluchom poczucie bezpieczeństwa. Istotne są również stonowane kolory i ograniczona ilość zabawek.
- Angażowanie dziecka w codzienne czynności – dzieci angażujące się w domowe porządki takie jak pranie, zamiatanie czy gotowanie mają również doskonałą sposobność do poznawania otoczenia i stworzenia warunków do naturalnej zabawy
- Nauka ciszy w życiu dziecka – ćwiczenia ciszy pomagają dziecku odnaleźć spokój i harmonię. Dzięki nim dzieci są spokojniejsze, uczą się kontroli emocji i skupienia.
- Swobodny wybór czasu, formy i miejsca pracy – dzieci pracują z narzędziami tam gdzie same zdecydują, oczywiście w granicach rozsądku i możliwości organizacyjnych. Pracują tak długo na ile sprawia mu to przyjemność.
Elementy metody Montessori mogą pomóc naszym dzieciom w rozwoju intelektualnym i emocjonalnym. Zastanów się nad zastosowaniem kilku z wyżej wymienionych zasad i pomóż swojemu dziecku osiągnąć sukces.
