Konflikt o Górski Karabach (Arcach) rozpoczął się formalnie w 1918 roku wraz pojawianiem się państw narodowych na Kaukazie Południowym.
Wrogość między tymi nacjami tliła się jednakże od początku XX wieku – jej pierwszym przejawem była tzw. wojna ormiańsko-tatarska z 1905 roku. Jednak dopiero, gdy oba państwa ogłosiły deklarację niepodległości konflikt wszedł na nowe tory. Zarówno w Karabachu jak i Zangezurze w latach 1918-1922 dochodziło do regularnych walk na tle etnicznym i licznych przesiedleń. Dla Azerów celem było połączenie ich własnego terytorium z krewniakami z Turcji, a dla Ormian zachowanie historycznych ojczystych ziem Arcachu.
Wkroczenie Armii Czerwonej na Zakaukazie w 1920 roku nie rozwiązało sporu odnośnie przynależności Karabachu. A następnie wraz z przyłączeniem byłych republik Azerbejdżanu i Armenii do bolszewickiej Rosji, dalej trwały tarcia i to nawet wewnątrz obozu bolszewickiego. W związku z niemożnością porozumienia się na poziomie lokalnym sprawa trafiła do Moskwy, gdzie komisja składająca się z Michaiła Kalinina i Józefa Stalina podjęła decyzję o przekazaniu Górskiego Karabachu Azerbejdżańskiej SRS. Dlaczego jednorodny etnicznie region ormiański, sąsiadujący z Armenią trafił do Azerbejdżanu?
Z pewnością głównymi przesłankami do podjęcia takiej decyzji przez WKP(b) w Moskwie była zarówno zdecydowana postawa Turcji, jawnie wspierająca Azerbejdżan oraz antysowieckie powstanie w Armenii w 1921 roku i w związku z tym wciąż utrzymujące się nastroje pronarodowe ormiańskie w Zangezurze i Karabachu. Oficjalnie decyzja WKP(b) podyktowana była względami ekonomicznymi. Rolniczy region Górskiego Karabachu miał zostać połączony linią kolejową i szlakami transportowymi z Baku. Miało się to przyczynić do prosperity tego regionu.
Dobrobytu mieszkańcy sowieckiego Karabachu nigdy nie doczekali. A ta błędna decyzja zaważyła na tragicznych losach wielu pokoleń i obecnie jest pośrednią przyczyną wojny, która to wybuchła z niespotykaną w XXI wieku siłą.
