Mając na uwadze treść art. 75 Prawa bankowego mogłoby się wydawać, że nawet nieznaczna zaległość w dokonywaniu spłat kolejnych rat zawartej umowy kredytowej może doprowadzić w konsekwencji do obniżenia kwoty przyznanego kredytu, a nawet do wypowiedzenia przedmiotowej umowy. Zgodnie bowiem z treścią niniejszego przepisu, wymienione wyżej uprawnienia przysługują Bankowi w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w razie utraty przez niego zdolności kredytowej.
Na szczęście polskie prawo chroni nie tylko interesy Banku i zgodnie z najnowszym orzeczeniem Sądu Najwyższego zadłużenie kredytobiorcy nie zawsze uprawnia Bank do zerwania umowy kredytowej, a już z pewnością nie w czasie gdy sytuacja dłużnika nie jest dramatyczna, a zaległości w spłacie zobowiązania są niewielkie. Tym samym zdaniem Sądu Najwyższego niewielkie zadłużenie w spłacie kredytu nie może być podstawą do zastosowania art. 75 Prawa bankowego, stanowiłoby to bowiem praktykę sprzeczną z zasadami współżycia społecznego.
Zatem wypowiedzenie umowy kredytu nie może następować według utartych schematów, niejako automatycznie i bezrefleksyjnie!
A wszystko to za sprawą mieszkańca Białegostoku, który wziął kredyt na 30 lat na kwotę ponad 250 tys. franków szwajcarskich, a zalegał ze spłatą jedynie 1,5-miesięcznej raty, co stało się powodem do wypowiedzenia przez Bank umowy kredytowej z jednoczesnym zobowiązaniem kredytobiorcy do natychmiastowego zwrotu prawie 740 tys. zł wraz z odsetkami.
O ile sąd I instancji zasądził na rzecz Banku całość dochodzonego roszczenia, to orzeczenie to zostało zmienione przez sąd II instancji. Sąd Apelacyjny w Białymstoku zakwestionował wypowiedzenie kredytu i zasądził na rzecz banku wyłącznie 1,9 tys. franków, czyli równowartość 1,5 miesięcznej raty kredytu, ponieważ jak zauważył sąd tylko taką zaległość wykazał Bank na dzień wypowiedzenia umowy. Wypowiedzenie 30-letniego kredytu, z powodu zaległości nieprzekraczającej 1% jego wartości było niesłuszne. Sąd dodał, że nie można w takim wypadku mówić o zagrożeniu spłaty kredytu, a Bank zaprezentował zbyt rygorystyczną postawę, która zrujnowałaby kredytobiorcę.
Skargę kasacyjną od ww. wyroku złożył Bank, ale Sąd Najwyższy wypowiedzenie kredytu potwierdził, że wypowiedzenie kredytu słusznie zostało uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i skargę w całości oddalił (sygn. IV CSK 679/12).
Prawdą jest, że niedotrzymanie warunków kredytu nie zawsze uzasadnia jego wypowiedzenie, a kodeks cywilny w art. 5 mówi, że nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny z jego społeczno-gospodarczym przeznaczeniem lub z zasadami współżycia społecznego, ponieważ takie działanie nie korzysta z ochrony prawnej. Jednak warto przy tym pamiętać, że nie oznacza to dla kredytobiorców zupełnej swobody w terminach płatności poszczególnych rat kredytowych.
