Spojrzenie na rolę państwa w gospodarce jest jednym z głównych wyznaczników podziału ekonomii na szkoły i kierunki oraz podstawą wyodrębniania różnych doktryn ekonomicznych. Występujące obecnie w świecie poglądy na ten temat nie są jednolite.
Sporne sprawy dotyczą różnego pojmowania polityki gospodarczej, makroekonomicznej, strukturalnej. Szczególnie dużo kontrowersji budzi problem aktywności państwa w dziedzinie polityki społecznej. Z jednej strony mamy do czynienia z krytyką socjalnej aktywności państwa – nazywanej rozdawnictwem – i postulatem ograniczania wydatków socjalnych. Z drugiej strony coraz szerzej jest uznawana konieczność aktywnego, solidarnego przeciwdziałania negatywnym zjawiskom społecznym przez politykę państwa z powodu destrukcyjnego wpływu tych zjawisk na procesy rozwoju, zarówno państwa jak i społeczeństwa.
Spór często jest jałowy i pozbawiony argumentów, bo jak zrozumieć polityków, np. takich jak Janusz Korwin Mikke, którzy uważają, że największym błędem PiS był program 500 plus. – Autorzy tego pomysłu powinni stanąć przed sądem – grzmiał w mediach Korwin-Mikke, a jednocześnie domagał się dobrowolnego opłacania ZUS, czyli takiego 1400 plus dla osób prowadzących działalność gospodarczą, oraz drastycznej redukcji podatków, czyli kolejnej pomocy państwa dla najbogatszych. To według niego nie jest rozdawnictwo. Gdzie tu logika, sens i uczciwość myśli?
Obecnie w okresie pandemii wszelkie pomysły, które ograniczają rolę państwa w gospodarce, wydają się śmieszne. Przedsiębiorcy liczą na pomoc i chcą od państwa wsparcia. Coraz więcej osób zaczyna rozumieć, że warunki, w jakich egzystujemy, wpływają nie tylko na los pojedynczych ludzi ale również na dalsze losy społeczeństwa i naszego kraju. Dlatego rolą państwa – bo nikt inny tego nie zrobi – jest te warunki tworzyć i ulepszać. Bo przecież nawet milion inżynierów nie dorówna jednemu Albertowi Einsteinowi – niezależnie od ich wykształcenia, doświadczenia, zawsze zabraknie im jego geniuszu, wyobraźni, śmiałości myśli. Ale z drugiej strony nawet tak wybitna jednostka zmarnuje swój potencjał, jeśli nie zapewni się jej odpowiednich warunków rozwoju.
Wątpliwe, by Einstein opracował teorię względności, gdyby przyszedł na świat wśród Eskimosów gdzieś pod kołem podbiegunowym. Co najwyżej ulepszyłby konstrukcję lodowego domku albo skonstruował mocniejszy harpun i uszył cieplejszą czapkę.
