Prawie każdy obywatel Rzeczypospolitej Polskiej wie, jak wielkie zmiany zachodzą teraz na Białorusi. Symbolem tych zmian jest biało-czerwono-biała flaga; natomiast nie każdy wie, co ona oznacza. Tak samo niemal każdy Polak wie o wojnie domowej w Rosji w latach 1918-1921, tym bardziej, że Polacy brali w niej udział. Natomiast współcześni Polacy nie mogą nic powiedzieć, co w tym czasie działo się na Białorusi.
Po wybuchu rewolucji lutowej na Białorusi również pojawiły się rewolucyjne władze. Powstawały pytania o granice, dyplomatyczne stosunki, niezależną walutę i oczywiście o symbole państwowe. W lutym 1917 roku przedstawiciele białoruskiej społeczności zwrócili się do znanego artysty Klaudiusza Duż-Duszewskiego z prośbą o zaprojektowanie flagi Białorusi. Powstało kilka szkiców, z których wybrano kolory najwłaściwsze z punktu widzenia historii i tak powstała biało-czerwono-biała flaga.
Po raz pierwszy biało-czerwono-białą flagę podniesiono 25 marca 1917 roku w Mińsku na zjeździe białoruskich wspólnot narodowych i organizacji politycznych. Po zawarciu pokojowego rozejmu w Brześciu 9 marca 1918 roku Białoruska Rada ogłosiła stworzenie Białoruskiej Republiki Narodowej na terytorium Białorusi. Białoruska Republika Narodowa przyjęła biało-czerwono-białą flagę, jako oficjalny sztandar nowego suwerennego państwa.
Warto dodać że „de jure” niepodłegłość BRN uznały: Bułgaria, Czechosłowacja, Łotwa, Litwa i też Turcja, natomiast „de facto” BRN – Ukraina, Finlandia i Estonia. W wyniku bolszewickiej ofensywy w 1918 r. w Smoleńsku 1 stycznia 1919 r. powołano Radziecką Socjalistyczną Republikę Białorusi. Natomiast Rada Białoruskiej Narodowej Republiki powróciła do Mińska dopiero w sierpniu 1919 roku. Od razu tuż po wkroczeniu do Mińska sojuszniczego Wojska Polskiego. Na ulicach Mińska znów powiewały biało-czerwone-białą flagi, oprócz nich wisiały także polskie flagi.
Niemałą rolę w historii Białorusi, w tym historii biało-czerwono-białej flagi, odegrał kontrowersyjny wojskowy, dowódca Armii Ochotniczej w składzie Wojsksa Polskiego generał Stanisław Bułak-Bałachowicz. Oddział pod jego kierownictwem składał się w 75 proc. z Białorusinów. Posługiwali się synbolami Wielkiego Księstwa Litewskiego na czapkach mieli herb „Pogoń” i biało-czerwoną-białą flagę.
Rok 1920 jest znany z niezwykłych wydarzeń na polsko-bolszewickim froncie. Poza tym rozmaite stronnictwa biły się o władzę na Białorusi. Należy zaznaczyć, iż już od czerwca 1920 roku oddziały Stanisława Bułak-Bałachowicza aktywnie uczestniczyly w wojnie polsko-bolszewickiej po stronie Polski, używając tej fłagi jako sztandaru wojskowego.
7 listopada 1920 r. na poludniu Białorusi, w mieście Turow wzniesiono biało-czerwono-białą flagę, odbyła się defilada i nabożeństwo za wojsko Bułak-Bałachowicza z udziałem członków Białoruskiego Komitetu Politycznego oraz słynnego polityka tych czasów, Wiktora Sawinkowa.
Faktycznie przez cały październik i począek grudnia na Białorusi rządził propolski generał Bułak-Bałachowicz i nieliczni powstańcy, którzy używali biało-czerwono-białej flagi jako chorągwi wojskowej. Wśród nich najbardziej widoczni byli bojownicy ze Słucka. W listopadzie 1920 r. polska administracja wojskowa przekazała władzę Komitetowi Białoruskiemu. Podłoże słuckiego powstania było antysowieckie. Białoruska brygada strzelecka prowadziła walki, które trwały od listopada do końca grudnia 1920 r. W powstaniu uczestniczyli wszyscy mieszkańcy powiatu słuckiego i na początku odnosili olbrzymie sukcesy. Jednak powstańcy walczyli w osamotnieniu, otrzymując niewielkie wsparcie jedynie ze strony oddziałów Bułak-Bałachowicza. Przeważające siły bolszewików, spowodowały upadek powstania. Walczący nie otrzymali pomocy ze strony II Rzeczpospolitej.
Warto przypomnieć, że biało-czerwono-biała flaga i herb „Pogoń” miały status oficjalnych symboli Republiki Białorusi w latach 1991-1995. Tej flagi używano już podczas „pierestrojki”, wyraz sprzeciwuwobec systemu komunistycznego. Zazwyczaj posługiwał się nią Białoruski Front Narodowy (BFN) pod kierownictwem Zianona Pozniaka i inne ruchy konserwatywne i patriotyczne. Oprócz nich także umiarkowany, bardzo popularny polityk, Stanisław Szuszkiewicz. Pełnił on obowiązki prezydenta Republiki Białorusi w latach 1991-1994 r. Za jego rządów na Białorusi była prowadzona „dekomunizacja” choć realizowano ją dość wolno. Białoruscy żołnierze z dumą nosili szewrony biało-czerwono-białej flagi na mundurze. Władza, dyplomaci i sportowcy też występowali pod tą flagą.
Warto podkreślić, że triumf biało-czerwono-białej flagi i patriotyzmu raptownie zakończył się w 1995 roku, w momencie referendum ogłoszonego przez nowego prezydenta Republiki Białorusi – Aleksandra Łukaszenkę. Jednak zagrożenie dla narodowych ruchów na Białorusi pojawiło się już w 1994 roku. Wtedy odbyły się wybory na urząd prezydenta Białorusi. Łukaszenko otrzymał 44 proc. głosów, pokonał kandydata Wiaczesława Kiebicza (zwolennika dziwniej ideologii) i konserwatywnego kandydata (katolika) Zianona Pazniaka.
Należy przypomnieć, że Łukaszenko złożył w języku białoruskim na biało-czerwono-białą flagę. Wkrótce przeprowadził reformy, dzięki którym uzyskał pozycję w rządzie. W 1995 roku podjął decyzję o zastąpieniu biało-czerwono-białej flagi starą sowiecką czerwono-zieloną.
Łukaszenko skierował politykę na „integrację z Federacją Rosyjską”, w podręcznikach pojawiła się polonofobiczna retoryka i nazwanie armii radzieckiej „wyzwolicielską”, podobnie jak w Rosji. Większość ówczesnej lewicy popierała prezydenta.
Wraz ze wzrostem nastrojów patriotycznych i antyrządowych biało-czerwono-biała flaga stała się symbolem sprzeciwu. Ale w latach 1995-2015 społeczeństwo wielokrotnie próbowało legitymizować użycie biało-czerwono-białej flagi. Dążono do nadania fladze statusu „niematerialnej wartości kulturowej i historycznej”. Od 2020 roku flaga jest używana podczas wystąpień przedstawicieli opozycji, którzy chcą zmienić władzę na Białorusi.
Lewicowi opozycjoniści czasami też używają flagi biało-czerwono-białej. Dzięki temu stała się ona powszechnym symbolem narodowych i patriotycznych sił na Białorusi.
Białorusini manifestujący z biało-czerwono-białą flagą chcą należeć do europejskiej rodziny, mając na uwadze europejską cywilizację łacińską. Prawie każdy Białorusin, rozumiejący, co dzieje się dziś na świecie, dąży również do zbliżenia z braterską Rzeczpospolitą Polską.
