Art. 8 (treść przed orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego)
W sprawach nieuregulowanych w ustawie prawa i obowiązki członków spółdzielni dotyczące w szczególności:
1) zawierania umów w sprawie budowy lokali,
2) zawierania z członkami, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, umów o przeniesienie własności lokali,
3) wnoszenia, ustalania i waloryzacji wkładu mieszkaniowego i budowlanego,
4) rozliczeń z tytułu dodatkowego wyposażenia lokalu,
5) uprawnień członka spółdzielni do zamiany lokalu
określają postanowienia statutu.
Trybunał Konstytucyjny uznał wspomniany przepis za niekonstytucyjny w takim zakresie, w jakim upoważnia on spółdzielnie mieszkaniowe do uregulowania w uchwalonym przez nie statucie zasad rozliczenia z tytułu zwrotu wkładu mieszkaniowego, czyli w zakresie pkt 3 ww. przepisu (jednakże dotyczy to sytuacji, gdy sam lokal mieszkalny nie podlega zbyciu w drodze przetargu).
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia ma obowiązek ogłoszenia przetargu na ustanowienie odrębnej własności tego lokalu. Procedury tej nie stosuje się jednak w sytuacjach opisanych w art. 15 ust. 1 i 2 ww. ustawy. Dotyczy on wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu przysługującego małżonkom w wyniku niedopełnienia przez nich ustawowych wymogów, które są obowiązkowe w następujących sytuacjach:
– po rozwodzie,
– unieważnieniu małżeństwa,
– po śmierci jednego z małżonków.
W tych wypadkach, zgodnie z przepisami ustawy, powstaje możliwość zgłoszenia przez małżonka zmarłego, (lub też dzieci lub inne osoby bliskiej) roszczeń o przyjęcie do spółdzielni w miejsce tej osoby i zawarcie z nią umowy o ustanowienie lokatorskiego prawa. Dlatego też, jeżeli osoby uprawnione zrealizują powyższe roszczenia, spółdzielnia będzie musiała rozliczyć się z wkładu mieszkaniowego z osobą, której przysługiwało prawo spółdzielcze do lokalu (albo z jej spadkobiercami). Problem w tym, że ww. ustawa w żadnym ze swoich przepisów nie określa zasad tego rodzaju rozliczeń, ani też sposobu ustalania wartości wkładu, który ma obowiązek wnieść osoba bliska lub małżonek zmarłego współuprawnionego do spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu, nabywający to prawo w wyniku realizacji roszczeń z ww. przepisów ustawy. Co to może oznaczać? Można wyciągnąć wnioski, że brak regulacji ustawowej w tym zakresie prowadzi do tego że jest to kwestia przekazana do unormowania w statucie spółdzielni mieszkaniowej (na mocy ww. art. 8 pkt 3 ustawy).
W tej kwestii Trybunał Konstytucyjny orzekł, że prawo do wkładu mieszkaniowego jest innym prawem majątkowym, któremu należy zapewnić ochronę zgodnie z art. 64 ust. 1 Konstytucji RP. Zdaniem Trybunału, tego rodzaju ochrony w żaden sposób nie gwarantuje uregulowanie w statucie spółdzielni mieszkaniowej zasad rozliczeń z tytułu zwrotu wkładu mieszkaniowego z osobą, która wkład wniosła (czy też jej osobami bliskimi). Trybunał orzekł, że zasady rozliczeń powinny zostać uregulowane w ustawie., gdyż brak ustawowej regulacji zasad rozliczania wkładu mieszkaniowego w sytuacji, gdy lokal mieszkalny nie podlega zbyciu w drodze przetargu, oznacza przyzwolenie na faktyczne ustalenie przez spółdzielnię mieszkaniową treści prawa do wkładu mieszkaniowego i sposobu jego realizacji. Trybunał podkreślił przy tym, że umowny charakter statutu wyklucza możliwość kształtowania w jego treści rozliczeń z tytułu wkładu mieszkaniowego spółdzielni z osobami niebędącymi stroną tej umowy, tj. z byłymi członkami, których spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu wygasło, oraz z ich spadkobiercami, gdyż osoby takie nie mają żadnego wpływu na treść statutu (wynika to z tego, że nie mogą uczestniczyć w procesie jego uchwalania ani zaskarżyć jego postanowień do sądu).
Post powstał przy współpracy z apl. adw. Marcinem Lipińskim
Źródło: http://prawo.rp.pl/artykul/757966,1024242-Trybunal–zwrot-wkladu-mieszkaniowego-tylko-w-ustawie.html
