Zgodnie z obowiązującymi przepisami postępowania karnego opinia prywatna nie może być dowodem w procesie karnym. Art. 393 § 3 k.p.k. stanowi, że mogą być odczytywane na rozprawie wszelkie dokumenty prywatne, powstałe poza postępowaniem karnym i nie dla jego celów, w szczególności oświadczenia, publikacje, listy oraz notatki. Właśnie wyróżniony zwrot „poza postępowaniem karnym i nie dla jego celów” stanowi przeszkodę procesową. Ekspertyza sporządzona na nasze zlecenie będzie bowiem właśnie takim dokumentem prywatnym.
Jak inaczej można wykorzystać pozyskane od specjalisty informacje?
Przede wszystkim mogą być istotnym argumentem, by przesłuchać biegłego, który sporządził niekorzystną dla nas opinię i wykazać nieścisłości albo ponowić wniosek o powołanie nowego biegłego. Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 4 stycznia 2005r. V KK 388/05 wskazał, że opinia prywatna nie może być dowodem w procesie karnym, ale może być bardzo ważną informacją dla sądu o dowodzie : „Opinia prywatna, czyli pisemne opracowanie zlecone przez uczestnika postępowania, a nie przez uprawniony organ procesowy, nie jest opinią w rozumieniu art. 193 k.p.k. w zw. z art. 200 § 1 k.p.k., i nie może stanowić dowodu w sprawie. Opinia opracowana na zlecenie uczestnika postępowania, przedstawiona przez niego sądowi, stanowi jego oświadczenie zawierające informację o dowodzie złożoną na podstawie art. 453 § 2 k.p.k., podlegające ujawnieniu w trybie przewidzianym przez ten przepis”.
Z kolei w doktrynie podnosi się stanowisko, że nic nie stoi na przeszkodzie by sąd powołał autora opinii do pełnienia funkcji biegłego w procesie, jeżeli uzna że badana przez niego kwestia ma istotne znaczenie dla sprawy np. ustalenie z jaką prędkością poruszał się sprawca oraz czy doszło do drogi hamowania, bądź czy doszło do naruszenia innych reguł ostrożności przez kierującego pojazdem w ruchu drogowym .
Stąd niewykluczone, że sporządzona opinia prywatna może przynieść korzyść poprzez ujawnienie istotnych okoliczności dla oskarżonego w trakcie toczącego się procesu.
