Cenimy ją za walory smakowe, niestety, nie wnosi ona w zasadzie żadnych właściwości odżywczych do organizmu. Najbardziej popularnymi herbatami jest herbata czarna, zielona i czerwona, dużo rzadziej biała, a o żółtej niewielu z nas w ogóle słyszało. Na przykład, ludność, pochodząca z krajów azjatyckich bardzo wysoko ceni sobie picie naparów herbacianych, bowiem w tamtejszej medycynie ludowej była uważana za lek na wiele dolegliwości, natomiast samo picie herbaty traktowano, jako ceremonię, a nawet i filozofię życia.
W chwili obecnej herbata znowu wraca do łask, ciesząc się zainteresowaniem wśród środowisk naukowych, którzy analizują jej wpływ na zdrowie. Piśmiennictwo naukowe skłania się do publikacji, zawierających informacje o optymistycznych danych, jakimi jest korzystny wpływ herbaty na układ sercowo-naczyniowy, redukcję masy ciała, a nawet zmniejszanie ryzyka wystąpienia chorób nowotworowych i neurodegeneracyjnych. Dobrą wiadomością dla wielu okaże się, że napar herbaciany nie zawiera żadnych kalorii, oczywiście bez dodatku cukru. Naukowcy dowodzą, że herbata jest dobrym źródłem wielu składników o działaniu fizjologicznym, w tym polifenoli i kofeiny, a także niektórych składników mineralnych.
Pomimo tego badacze wciąż nie mają jednego zdania na ten temat. Wieloletnie dociekania nad jej zdrowotnymi właściwościami wciąż nie rozwiązały tej kwestii. Prozdrowotny wpływ mogą mieć zawarte w herbacie wyżej wspomniane związki o nazwie polifenole, które są antyoksydantami, chroniąc komórki i tkanki organizmu. Poza wymienionymi właściwościami, polifenolom przypisuje się również działanie przeciwzapalne, stymulujące system immunologiczny, zmniejszające absorpcję cholesterolu we krwi oraz korzystny wpływ na skład mikroflory jelitowej, przez hamowanie wzrostu bakterii patogennych. Herbatą najzdrowszą i działającą najkorzystniej jest herbata zielona, natomiast najmniej prozdrowotną czarna. Podsumowując analizę wpływu herbaty na organizm człowieka, można powiedzieć, że badania naukowe w tym zakresie są obiecujące, ale ich interpretacja powinna być wyważona, ponieważ na skład naparu herbaty ma wpływ wiele czynników.
Naukowcy z Chińskiej Akademii Badań Medycznych podjęli się sprawdzenia tego tematu. Zrobili to naprawdę na szeroką skalę. Przeanalizowali dane na temat ponad 100 tys. osób, sprawdzając wpływ picia herbaty na ich zdrowie średnio przez 7 lat. Uczestnicy projektu nie mieli w historii medycznej ataku serca, udaru ani nowotworów. Badacze podzielili ich na dwie grupy – entuzjastów herbaty pijących ją co najmniej trzy razy w tygodniu oraz osoby pijące ją rzadziej niż trzy razy na tydzień. Wnioski z przeprowadzonego badania były następujące: „Ochronne efekty herbaty były najbardziej wyraźne u osób pijących ją nawykowo. Badania nad mechanizmem jej działania wskazują, że główne bioaktywne składniki herbaty – polifenole nie utrzymują się długo w organizmie. Z tego powodu częste picie herbaty przez dłuższy czas może być potrzebne, aby uzyskać dzięki niej ochronny dla układu krążenia efekt” – mówi dr Dongfeng Gu, autor pracy opublikowanej na łamach pisma „European Journal of Preventive Cardiology”.
Potwierdzonym natomiast jest negatywny wpływ herbaty, jeśli spożywana jest w nadmiernych ilościach. Polifenole zawarte w herbacie, w większości taniny silniej hamują wchłanianie żelaza, dotyczy to głównie herbaty czarnej. Herbata w swoim składzie zawiera również kofeinę. Zbyt duże jej spożycie może powodować drażliwość, bezsenność, nerwowość i tachykardię.
