Kontrola kierujących pojazdami w celu ustalenia, czy nie znajdują się w stanie nietrzeźwości bądź pod wpływem środków odurzających odbywa się przez badanie:
– krwi – pobranie przy użyciu jednorazowej strzykawki
-wydychanego powietrza przy użyciu różnego typu analizatorów powietrza
-moczu
-śliny- przy użyciu zbliżonego wyglądem do termometru specjalnego testera pod nazwą Saliva Alcohol Test
Pierwszeństwo spośród wymienionych ma badanie wydychanego powietrza, z uwagi na łatwość i szybkość jego przeprowadzenia. Osoba badana może zażądać, by badanie odbyło się w obecności osoby trzeciej. Z jego przebiegu sporządzany jest protokół, w którym powinny zostać opisane objawy lub okoliczności uzasadniające przeprowadzenie badania. Metoda ta jest przede wszystkim łatwa w stosowaniu, nie wymaga angażowania personelu medycznego, a wynik uzyskuje się natychmiast. Precyzja analizy powietrza wydychanego przy pomocy urządzeń typu „Alkomat” czy „Alkotest 7110” jest bardzo wysoki i znacznie przewyższa precyzję takiej analizy przy pomocy metod klasycznej analizy chemicznej krwi. Przy prawidłowym zastosowaniu pomiaru alkomatem w zasadzie nie istnieje możliwość skutecznego zakwestionowania wskazanego wyniku. Urządzenia tej klasy, w przeciwieństwie do tzw. podręcznych analizatorów powietrza, posiadają zabezpieczenia konstrukcyjne gwarantujące swoistość i precyzję pomiaru.
W celu uniknięcia zarzutów nierzetelności wyników zaleca się jak najszybsze zbadanie stanu trzeźwości osoby zatrzymanej po wydarzeniu, jakie dało powód do badania. Pomiar z użyciem „Alokamtu” lub „Alkotestu 7110” powinien zawsze zostać powtórzony po upływie 15 min od momentu pierwszego pomiaru. Zbadać też należy wykonanie bardzo głębokiego wydechu, co gwarantuje dopływ powietrza do płucnego. Nieprawidłowo wykonane badanie albo niezweryfikowane może stanowić podstawę do uznania, iż dana osoba znajdowała się w stanie nietrzeźwości i doprowadzić to może do pociągnięcia jej do odpowiedzialności karnej lub też może również prowadzić do uniewinnienia kierowcy.
Przytoczyć należy również stanowisko Sądu Najwyższego, gdzie wskazano że: „dla odpowiedzialności karnej na podstawie art. 178a § 1 KK niezbędne jest ustalenie, że w chwili prowadzenia pojazdu poziom stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu przekraczał 0,25 mg/l. W przypadku gdy różnica w wartości pomiarów dokonanych w odstępie dwóch minut wynosi 0,04 mg/l, co odpowiada w przybliżeniu różnicy 0,08 promila alkoholu we krwi, wymaga to racjonalnego wyjaśnienia przyczyn rozbieżności wartości pomiarów, nie dającej się uzasadnić intensywnością procesu fizjologicznej redukcji alkoholu w organizmie. Uzasadnienie takie nie może być wynikiem intuicyjnego ustalenia, bo wymaga ono wiedzy specjalnej”.
