W momencie, kiedy spółka nie posiada wystarczającego majątku na zaspokojenie wierzycieli, próbują oni dochodzić wierzytelności od członków zarządu spółek z o.o. na podstawie art. 299 ksh. Przesłankami takiej odpowiedzialności są: istnienie wierzytelności względem spółki oraz bezskuteczność egzekucji wobec niej, tj. stan, w którym majątek spółki nie wystarcza na zaspokojenie wierzytelności.
Co jednak w sytuacji, gdy niemożność zaspokojenia wierzytelności zachodzi wskutek zaniedbań samego wierzyciela?
Zgodnie z linią orzeczniczą Sądu Najwyższego, przewidziana w art. 299 § 1 ksh przesłanka odpowiedzialności członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za zobowiązania spółki w postaci bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce oznacza bezskuteczność egzekucji z całego majątku spółki. Jest bowiem oczywiste, że jeżeli spółka posiada majątek, z którego może być zaspokojone roszczenie wierzyciela, nie zachodzi potrzeba subsydiarnego zaspokajania się wierzyciela z majątku członka zarządu spółki. W takim wypadku art. 299 ksh nie przyznaje wierzycielowi legitymacji do wytoczenia powództwa przeciwko członkowi zarządu spółki.
Zdecydowanie należy więc odrzucić pojawiające się niekiedy poglądy uznające, iż bezskuteczność egzekucji zachodzi już wówczas, gdy egzekucja okazała się bezskuteczna jedynie z części majątku np. z nieruchomości. Stanowisko takie jest sprzeczne z istotą przedmiotowej odpowiedzialności i narażałoby członka zarządu na zbyt surowe konsekwencje. Faktem jest natomiast, iż egzekucja nie musi być prowadzona z każdej części majątku, jeżeli z okoliczności sprawy wynika, że spółka żadnego majątku nie ma.
Ponadto w wyroku Sądu Najwyższego z 16.11.2011 r. V CSK 515/10 trafnie wskazano, iż również nieuzyskanie przez wierzyciela zaspokojenia ze względu na niepodjęcie w stosownym czasie egzekucji przeciwko spółce, choć egzekucja była możliwa, zwalnia członka zarządu od odpowiedzialności na podstawie art. 299 ksh. Ciężar wykazania wpływu tego zaniechania na zakres odpowiedzialności odszkodowawczej z art. 299 ksh spoczywa jednak na pozwanym członku zarządu spółki”.
Pamiętać zatem należy, że dopiero wykazanie przez wierzyciela, że podjął wszelkie możliwe działania w celu wyegzekwowania swojej wierzytelności wprost z majątku spółki z o.o. pozwoli na skuteczne powołanie się na art. 299 ksh i ewentualne zaspokojenie swojej wierzytelności z majątku członka zarządu.
