Pocztówki, kartki pocztowe, „odkrytki”, jak mówiono dawniej na Wschodzie. Były wytworem miejscowych producentów. Ileż radości niosły słowa skierowane do adresata! Czasami także łez. Dzisiaj dają świadectwo naszej polskiej obecności na terenach, które dzisiaj ponownie doświadczają wojny. Dla nas Polaków, te stare kartki pocztowe mają wymiar sentymentalny.
Kościół i klasztor ojców bernardynów we Lwowie. Jeden z najpiękniejszych, jeśli nie najpiękniejszy obiekt sakralny na ziemi lwowskiej. Wśród fundatorów obecnej budowli w stylu manierystycznym był wojewoda sandomierski Jerzy Mniszech. Tak, tak, ten sam Mniszech, którego córka Maryna poślubiła Dymitra Samozwańca, pretendenta do tronu carskiego w Moskwie. Lwów w XVII wieku był jedynym większym miastem Rzeczpospolitej, który nigdy nie został zdobyty przez obcych. To także zasługa zakonników, którzy dzielnie bronili miasta podczas oblężenia w latach 1648, 1655 i 1672. Przebywający w latach 1670-1672 w Polsce podróżnik fryzyjski Ulryk Werdun, pisał o klasztorze: „Pomiędzy wszystkimi jednak, kamiennymi czy drewnianymi kościołami czy klasztorami, we Lwowie i w otoczeniu, jako i wszystkimi innymi tutejszymi budowlami żadna nie może się równać z klasztorem Franciszkanów (franciszkanów obserwantów), zwanych zwykle bernardynami. Klasztor ten leży w południowo-wschodniej stronie miasta, pod zamkiem, na przedmieściu. Otoczony jest niezwykle grubymi murami z kamiennymi bastionami, a wewnątrz ozdobiony wielkim, ciężkim kościołem. Wreszcie jest tak zaopatrzony działami i innymi zapasami, że mógłby się dłużej bronić niż zamek lub miasto. Zakonnicy w tym klasztorze pochodzą z najznakomitszych rodów polskiej szlachty, którzy po większej części wszyscy w młodości służyli w polu, a kiedy zmierzili sobie wreszcie świat, używszy go do syta, udają się tu na spoczynek, a mimo to i wtedy jeszcze nieraz prowadzą tu życie niekoniecznie najczystsze”.
Dzisiaj w murach klasztornych mieści się Centralne Państwowe Archiwum Historyczne. Kościół jest obecnie w rękach prawosławnych jako cerkiew pod wezwaniem św. Andrzeja.
Andrzej Manasterski
