Unia Europejska coraz bardziej przypomina Związek Morski, organizację założoną przez Ateny w 478 roku przed Chr. i miasta wybrzeża Morza Jońskiego w celu obrony przed perskim zagrożeniem. Następnie zdominowany przez największe polis, które podporządkowało sobie ekonomicznie, politycznie i militarnie pozostałe miasta, narzucało im rozwiązania ustrojowe, karząc za próby prowadzenia samodzielnej polityki. Początkowe przywództwo Ateny zamieniły na hegemonię, która dawała temu polis ogromne dochody i jeszcze bardziej wzmacniała ich przewagę nad pozostałymi miastami. W praktyce utraciły swoją niepodległość.
Jednak gdy Ateny stanęły przed zasadniczym wyzwaniem w czasie wojny peloponeskiej, opowiedziały się one po stronie wrogiej im Sparty. Tak skończyła się próba podporządkowania greckich polis, najsilniejszemu miastu, przyczyniając się do jego ostatecznej klęski. Brak poszanowania charakteru tych państw-miast i ich umiłowania wolności były zasadniczą przyczyną ateńskiej polityki siły i polityki ich zniewolenia. A niezdolność do podmiotowego traktowania politycznych i gospodarczych partnerów, była jedną z głównych przyczyn ateńskiej klęski i rozpadu Związku Morskiego. I to jest także nauka, nie tylko koncept pułapki Tukidydesa, jaka płynie ze starożytnego doświadczenia prowadzenia polityki pychy i przekonania, że ekonomiczna, militarna, a nawet kulturowa siłą upoważnia do polityki uderzającej w wolność i żywotne interesy państw sprzymierzonych. I taka będzie przyszłość Unii Europejskiej zdominowanej przez Niemcy, niezdolne do partnerskiej polityki wobec swoich partnerów w Unii Europejskiej.
Marian Piłka
