W tym roku przypada 450 rocznica urodzin Michelangelo Merisiego da Caravaggio – genialnego włoskiego artysty żyjącego w latach 1571-1610. Przedstawiamy 12 związanych z nim faktów.
Michelangelo Merisi był synem budowniczego z Mediolanu i dorastał w Caravaggio – miasteczku pomiędzy Mediolanem a Bergamo.
Miał niebywale porywczy charakter, łatwo się obrażał, wdawał się w karczemne awantury i bójki. Zdarzyło się, że zabił – najprawdopodobniej nieumyślnie – swojego oponenta. Wiele razy był aresztowany, ostatecznie został jednak ułaskawiony.
Tworzył głównie w Rzymie, ale także w Neapolu, na Sycylii i na Malcie.
Zmarł w wieku 39 lat w Porto Ercole w dość niejasnych okolicznościach (najprawdopodobniej na malarię).
Zaczynał od malowania… kwiatów i owoców. Oddawał je tak realistycznie, że naukowcy są dziś w stanie zidentyfikować toczące je choroby.
Gdy miał 24 lata, otrzymał zamówienie na trzy obrazy do kościoła S. Luigi dei Francesi, przedstawiające św. Mateusza. Pierwszy obraz ołtarzowy został… odrzucony. Księżom nie spodobało się, że piszący Ewangelię św. Mateusz został przedstawiony zbyt realistycznie – jako łysy, sterany pracą robotnik. Jako zbyt „ziemskie”, wulgarne i nieprzyzwoite, za mało religijne i oburzające odrzucane były również inne obrazy Caravaggia, m.in. Śmierć Matki Boskiej. Nie spodobało się również Nawrócenie św. Pawła.
Caravaggio zreformował malarstwo. W swoich obrazach chciał oddać prawdę, bezkompromisowo preferując realizm i naturalizm (malował… brudne nogi, dziurawe łachmany i „robotnicze” paznokcie z czarnymi obwódkami!). Odmalowując emocje, naturalne piękno, ale i brzydotę, stronił od idealizowania ludzkich ciał. Epizody ewangeliczne przedstawiał jako coś, co działo się w realiach codzienności. Był wielkim mistrzem światłocienia.
Na wielu obrazach znaleźć można… jego samego. Bywał modelem dla niektórych z przedstawianych postaci.
Powołanie św. Mateusza pędzla Caravaggia jest ulubionym obrazem papieża Franciszka, który utożsamia się z osobą powołanego celnika – „grzesznika, na którego spojrzał Pan”. Kopia tego obrazu zawisła w kaplicy Domu św. Marty.
Do najbardziej znanych dzieł Caravaggia należą także: Nawrócenie św. Pawła, Niewierny Tomasz, Złożenie do grobu, Wieczerza w Emaus, Ukrzyżowanie św. Piotra.
Zapomniany po śmierci Caravaggio dzielił los artystów niedostatecznie docenianych. Poznali się na nim głównie inni malarze. Przez szerszą publiczność artysta na nowo odkryty i naprawdę doceniony został dopiero w XX w.
Caravaggio musiał wiele razy czytać Biblię, rozważać jej słowa. Był jednym z wielkich artystów, jak przed nim Giotto i Dürer, którzy pragnęli zobaczyć wydarzenia z Biblii własnymi oczami, tak jakby rozgrywały się w domu sąsiada. Zrobił też wszystko, by postacie z Pisma Świętego wydały się bardziej prawdziwe i realne” – twierdzi w dziele O sztuce wybitny historyk sztuki E.H. Gombrich.
