17,3 C
Warszawa
piątek, 29 marca, 2024

Próby samobójcze i samookaleczenia – jakie są pierwsze objawy myśli samobójczych u dzieci i młodzieży?

26,463FaniLubię

Lepiej byłoby, gdybym nie istniał/a”, „Moje życie jest bezwartościowe”, „Wyobrażałem/am sobie własny pogrzeb z płaczącymi i pełnymi poczucia winy rodzicami, nauczycielami, rówieśnikami” – w ten sposób dzieci i nastolatkowie, którzy targnęli się na swoje życie określają najczęściej treść swoich myśli samobójczych. Życie warte jest rozmowy – z pewnością każdy z nas usłyszał kiedyś podobne słowa. Każdy z nas znalazł się w sytuacji, w której tej rozmowy pilnie potrzebował. Szczególny głód rozmowy odczuwają dzieci oraz młodzież, które przytłoczone różnymi sprawami otaczającej ich rzeczywistości coraz częściej uciekają się do „rozwiązania” swoich problemów samotnie – w próbach samobójczych i samookaleczeniach. Tragiczny finał tych zdarzeń może sprawić, że niekiedy jest już za późno, aby pomóc. Nasze dzieci wysyłają jednak bardzo często skonkretyzowane objawy świadczące o poważnych problemach z samoakceptacją i funkcjonowaniem w społeczeństwie, na które jeśli szybko zareagujemy możemy zapobiec ich tragicznym skutkom.

Według danych Policji o 134% zwiększyła się liczba prób samobójczych podejmowanych przez dzieci i młodzież w grupie wiekowej 13-18 lat między 2013 a 2020 r. w Polsce. W 2013 r. osoby z tej grupy wiekowej podjęły 348 prób samobójczych, podczas gdy w 2020 r. – 814.

- Autopromocja - KLIKNIJ NA GRAFIKĘ-

Zanim popełni się samobójstwo, człowiek bardzo cierpi. Chce zakończyć to cierpienie” – tak opisują swój stan osoby, które targnęły się niegdyś na swoje życie. Osób w kryzysie myśli samobójczych nie można pouczać, lecz starać się przede wszystkim wysłuchać i zrozumieć. Niekiedy już samo wysłuchanie może pomóc takiej osobie wyrwać się z kręgu myśli o śmierci. Bliska rozmowa z kimś wartościowym w życiu dziecka czy nastolatka może być więc niekiedy wręcz ratująca życie. To właśnie poczucie braku dowartościowania – niekiedy w rodzinie, ale także w grupie rówieśniczej doprowadza do poczucia utraty sensu życia, staje się główną przyczyną, dla której dzieci i młodzież stwierdzają, że nie mają dla kogo żyć.

Niestety, również pandemia w znaczący sposób wpłynęła na kondycję psychiczną całego społeczeństwa, co najbardziej dotkliwie odczuwają najmłodsi. Obecnie niemal co 10. próbę samobójczą podejmuje nastolatek, a przed pandemią odsetek ten wahał się między 6 a 7 proc. Szacuje się również, że ok. 18 proc. nastolatków zmaga się z myślami samobójczymi. Obecnie rośnie nie tylko liczba prób samobójczych, lecz również zgonów z ich powodu. Pandemia była czasem odpoczynku od szkolnych relacji i rówieśników. Dla jednych był to więc czas ulgi, a dla innych ogromnego stresu i tęsknoty. Długofalowymi skutkami pandemii i izolacji stało się zwiększenie dystansu nie tylko społecznego, ale także emocjonalnego. Nasze relacje rozluźniły się do kurtuazyjnych like’ów i pokazania w social mediach superuśmiechów oraz nieukazywania momentów kiedy potrzebujemy wsparcia. Z tego powodu powrót do szkoły okazał się trudny dla każdego dziecka. Dzieci, które stronią od rówieśników, nagle znów musiały się z nimi skonfrontować. Po powrocie do szkoły okazało się, że problemy powróciły i to ze zdwojoną siłą.

Oprócz środowiska szkolnego największą rolę w genezie zachowań samobójczych u dzieci i młodzieży odgrywa środowisko rodzinne. Dominującym czynnikiem, mającym najistotniejszy wpływ na podejmowanie przez młodzież prób samobójczych, okazuje się uczucie emocjonalnego odtrącenia przez rodziców. Następnie wśród determinant najczęściej warunkujących ich powstanie są brak poczucia bezpieczeństwa w okresie dzieciństwa, brak oparcia w rodzinie oraz niemożliwość nawiązania kontaktu z rodzicami. Do czynników rodzinnych zalicza się również rozwód rodziców, separacja, ponowne małżeństwo, choroby psychiczne rodziców, uzależnienia, nasilone konflikty rodzinne, upośledzona komunikacja wewnątrzrodzinna, skrajnie wysokie lub niskie oczekiwania rodziców oraz molestowanie w dzieciństwie. Niezmiernie istotny jest także wpływ środowiska, w którym dziecko staje się obiektem różnych kulturowych i cywilizacyjnych wynaturzeń, które przenikają do jego psychiki i budują w nim przekonania o „syndromie podłego świata”.

Objawy myśli samobójczych i zachowań autodestrukcyjnych bardzo często pokrywają się z objawami towarzyszącymi depresji (56 proc. doświadcza depresji ciężkiej, 23 proc. umiarkowanej, a 11 proc. łagodnej). Oto najczęstsze sygnały świadczące o zaburzeniach psychicznych mogących prowadzić do wystąpienia myśli samobójczych:

  • Problemy z mobilizacją do wszelkiego działania
  • Negatywny obraz siebie, samooskarżenia, pesymizm, osłabienie pamięci, urojenia depresyjne
  • Obniżony lub obojętny nastrój – smutek i towarzyszący mu często płacz, lęk, niemożność odczuwania przyjemności, utrata radości życia, poczucie braku perspektyw na przyszłość
  • Zaburzenie rytmów dobowych snu i czuwania, osłabienie, dolegliwości bólowe i złe samopoczucie fizyczne, ograniczona mimika twarzy
  • Unikanie kontaktów społecznych, ciągłe poczucie osamotnienia, ucieczka w wirtualny świat, uzależnienia
  • Częste wybuchy emocjonalne i agresywne zachowania

Jak reagować?

Dzieci i nastolatkowie często wysyłają komunikaty innym przed próbami samobójczymi, że niebawem odejdą z tego świata. Nigdy nie należy lekceważ, nawet najbardziej delikatnych insynuacji dziecka w temacie samobójstwa. Bardzo często najmłodsi chcą w ten sposób przykuć naszą uwagę i wskazać, że coś niedobrego dzieje się z ich stanem emocjonalnym. Nie uciekajmy od rozmów o problemach i nie oceniajmy uczuć dziecka, które w danej chwili żywi. Okazujmy wsparcie, nawet jeśli problemy naszych pociech są dla nas całkowicie niezrozumiałe. Nie wzbudzajmy również w dziecku poczucia winy i nie przekonujmy na siłę, że będzie lepiej. Poświęćmy naszym pociechom jak najwięcej czasu, aby umocnić wzajemną więź i na nowo zbudować poczucie emocjonalnego bezpieczeństwa w rodzinie.

Skorzystaj z programu UPRIGHT na Dolnym Śląsku!

W ramach profilaktyki zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży w całej Polsce uruchamiane są pilotażowe projekty prowadzone przez środowiskowe centra zdrowia psychicznego. Na Dolnym Śląsku w ramach działań Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego wystartował właśnie program UPRIGHT, który przeprowadza szkolenia dla nauczycieli oraz zajęcia dla dzieci i rodziców, które pomogą im w nauce kompetencji społeczno-emocjonalnych oraz radzenia sobie z porażkami. Szerokie wdrożenie programu promocji zdrowia UPRIGHT jest jednym ze skutecznych narzędzi wspierających uczniów klas V-VIII (12-14lat) w poprawie i utrzymaniu dobrej kondycji psychicznej, co w efekcie zapobiega przyszłym zaburzeniom psychicznym, emocjonalnym oraz uzależnieniom behawioralnym u młodych ludzi. Program dostarcza sprawdzonych narzędzi budujących odporność psychiczną wśród nastolatków oraz jest źródłem rzetelnej wiedzy nt. zdrowia psychicznego i uczy wielu istotnych umiejętności, tak aby dzieci i młodzież, a także rodzice lepiej radzili sobie w życiu z pojawiającymi się trudnościami. Oba podmioty lecznicze zaangażowane w program zapewniają profesjonalna kadrę przygotowaną do wdrażania programu UPRIGHT – lekarzy psychiatrii dziecięcej, psychologów, psychoterapeutów, pedagogów i terapeutów uzależnień. Do udziału w projekcie zostanie zaproszonych 10 gmin województwa dolnośląskiego, ok. 15 szkół podstawowych, 250 nauczycieli oraz 600 rodziców. Już teraz sprawdź czy Twoja szkoła bierze udział w projekcie UPRIGHT!

Rodzicu! Tutaj możesz zgłosić się, jeśli Twoje dziecko potrzebuje pomocy! Lista podmiotów [DOLNY ŚLĄSK]:

  • Wrocławskie Centrum Zdrowia Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej, ul. Samuela Bogumiła Lindego 19-21, 51-138 Wrocław, pzp-rejestracja@spzoz.wroc.pl, 71 355 63 61, 71 355 65 18 2.
  • Centrum Neuropsychiatrii „Neuromed” Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej, ul. Białowieska 74A, 54-235 Wrocław, sekretariat@neuropsychiatria.com, 71 350 17 80, wewn. 303, 516 021 956, 71 350 17 30 wewn. 47
  • Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. J. Gromkowskiego, ul. Koszarowa 5, 51-149 Wrocław, sekretariat@szpital.wroc.pl, 71 395 74 26, 71 326 13 27 do 31
  • Dzienny Ośrodek Psychiatrii i Zaburzeń Mowy dla Dzieci i Młodzieży, ul. Wołowska 9, 51-116 Wrocław, sekretariat@dopdim.pl, 71 352 84 12, 71 352 79 91
  • CPTP SALUS Spółka z o. o., ul. Jarzębinowa 7, 55-095 Długołęka, salus.dlugoleka@gmail.com, 789 027 125
  • Oddział Fundacji „Promyk Słońca” Centrum Diagnostyczno-Rehabilitacyjne NZOZ, ul. Swobodna 8a, 50-088 Wrocław, fundacja@promykslonca.pl, 71 782 77 77
  • Ośrodek Środowiskowej Opieki Psychologicznej i Psychoterapeutycznej dla Dzieci i Młodzieży w Mikoszowie przy Stowarzyszeniu Św. Celestyna, Mikoszów 27, 57-100 Mikoszów, poradnia_psych@celestyn.pl, 727 545 999
  • Psychologus Poradnia, ul. Długa 28A, 51-180 Psary, psychologus@icloud.com, 601 933 410
  • Poradnia dla Dzieci i Młodzieży. Psychoterapia i Rozwój, Radomierz 60a, 58-520 Radomierz, biuro@erapsyche.com, 690 007 818 10.
  • Specjalistyczny Szpital im. dra Alfreda Sokołowskiego, ul. Batorego 4, 58-300 Wałbrzych, sekretariat@zdrowie.walbrzych.pl, 74 648 97 42, 74 648 96 00 11.
  • Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Ars Medica” Sp. z o. o., ul. M. Konopnickiej 4, 58-100 Świdnica, ars-medica@wp.pl, 74 852 03 67
  • Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Reha-Med”, ul. Garncarska 3, 58-200 Dzierżoniów, jacekprysak@interia.pl, 74 831 70 00
  • Polkowickie Centrum Usług Zdrowotnych – Zakład Opieki Zdrowotnej S. A., ul. Kardynała B. Kominka 7, 59-101 Polkowice, pcuz@pcuz.pl, 74 746 08 00
  • Dolnośląskie Centrum Zdrowia Psychicznego Dzieci i Młodzieży w Lubinie Sp. z o. o., ul. Marii Konopnickiej 5, 59-300 Lubin, poczta@dczpdm.lubin.pl, 726 700 774
  • Wielospecjalistyczny Szpital – Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Zgorzelcu, ul. Warszawska 30, 59-900 Zgorzelec, sekretariat@spzoz.zgorzelec.pl, 75 772 29 00
  • Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Bolesławcu, ul. Aleja Tysiąclecia 30, 59-700 Bolesławiec, sekertariat@szpitalpsychiatryczny.pl, 75 616 26 48, 75 616 26 48 wew. 317, 506 192 824
  • Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Powiatowe Centrum Zdrowia Sp. z o. o., ul. Gustawa Morcinka 7, 59-600 Lwówek Śląski, sekretarit@pczlwowek.pl, 75 782 01 04

Czy artykuł był pomocny?

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Wpisz swój komentarz!
Proszę wpisać tutaj swoje imię

Powiązane artykuły

Pozostańmy w kontakcie

26,463FaniLubię
274SubskrybującySubskrybuj
- Reklama -spot_img

Najnowsze Artykuły

Skip to content