Umiejętność mówienia do dzieci w sposób uzyskujący ich posłuch oraz wydobywania z nich informacji koniecznych do określenia ich stanu emocjonalnego jest niezwykle pożądana w procesie wychowania najmłodszych pociech. Jest to jeden z podstawowych problemów wychowawczych z jakimi zmagają się rodzice na każdym etapie rozwoju dzieci. Na szczęście, proste wskazówki na temat dobrej komunikacji z synem lub córką mogą okazać się zbawienne w próbach układania relacji na linii rodzice-dzieci.
Uczucia i emocje
Uważne słuchanie – czasami wystarczy, aby dziecko zostało wysłuchane, wtedy samo dostrzeże problem i znajdzie jego rozwiązanie. Często bywa tak, że zwyczajne nazwanie problemu i jego oswojenie sprawia, że zmniejsza się niepokój wywołany trudną sytuacją.
Nazywanie uczuć – jeśli pomożemy określić dziecku uczucia i emocje, będzie mogło lepiej rozpoznać sytuację, w jakiej się znajduje. Zdanie „Przecież cię nie boli”- nie uspokoi naszego dziecka, za to „Widzę, że jest ci przykro” może pomóc w zrozumieniu emocji. Nazywanie własnych uczuć i emocji jest również dobrą nauką dla malucha, który dopiero zaczyna poznawać świat.
Akceptacja uczuć – wyrażona słowami pełnymi zrozumienia i uwagi. Akceptacja uczuć nie pozwala na akceptację złych zachowań. Musimy jasno komunikować, kiedy dziecko zachowuje się źle. Przykład: „Widzę, że jesteś na mnie zły. Powiedz mi to słowami, nie pięściami”
Współpraca
Opisz co widzisz i przedstaw problem – „W zlewie widzę brudne naczynia”
Udziel informacji – „Płyn i gąbka są tam”
Powiedz o tym jednym słowem, tak by zwrócić uwagę dziecka i by wiedziało o co nam chodzi – „naczynia”.
Powiedz, co czujesz – „Cieszę się kiedy naczynia są pozmywane”
Zamiast kar
Wskaż w czym dziecko mogłoby pomóc – „Bardzo byś mi pomógł, gdybyś obrał ziemniaki”
Wyraź ostro sprzeciw – „Nie lubię tego, co robisz. Pluskanie wodą robi bałagan w całej kuchni”
Wyraź swoje uczucia i oczekiwania – „Jestem bardzo zła, że ubrudziłaś moją bluzkę. Kiedy pożyczasz moje rzeczy, proszę szanuj je”
Pokaż, jak może naprawić zło – „Wystarczy, że upierzesz tą bluzkę, potrzeba jedynie odrobinę wysiłku i twojego czasu”
Zaproponuj wybór – „Franek, tutaj nie można biegać. Możesz wybrać: albo będziesz spokojnie chodził, albo usiądziesz na wózku, wybieraj”.
Przejmij inicjatywę i daj odczuć konsekwencje – „Widzę, że chcesz chodzić”.
Samodzielność
Daj dziecku możliwość wyboru i samodzielnego podejmowania decyzji – „Wolisz koszulkę granatową, czy zieloną”
Doceń wysiłek włożony w czynność przez dziecko – „Zasznurowanie butów to wielka sztuka”
Daj szansę, aby dziecko samo znalazło odpowiedź. Nie udzielaj zbyt szybko pomocnej odpowiedzi.
Nie odbieraj nadziei – „Mhm, czyli chcesz być słynną aktorką”
Pochwały
Opisuj, to co widzisz i czujesz – „Widzę, że wszystkie książki są ułożone na półce, bardzo lubię taki porządek.”
Dodaj do opisu podsumowanie – „Prosiłam, żebyś wrócił przed dwudziestą na kolację i wróciłeś, jesteś bardzo punktualny”
Proces wychowania dziecka trwa bardzo długo, a stosowane metody w jego trakcie nigdy nie są uniwersalne. Trzeba więc dobrze obserwować reakcje dzieci i ich zachowanie w konkretnych sytuacjach. Warto pamiętać, że efekty nie są natychmiastowe i potrzeba dużo cierpliwości i wytrwałości, aby przyniosły zamierzony cel, a więc aby dzieci nas słuchały i mówiły do nas.
