Dzieci dorastają i wkraczają w okres dojrzewania, który zwany jest również „burzą hormonów”. To w tym okresie organizm dziecka zaczyna zmieniać się ku dorosłemu ciału. Huśtawki nastroju, niepokoje, problemy z samoakceptacją to coraz bardziej typowe objawy związane z przeżywaniem okresu pokwitania. Niekiedy mogą się jednak przerodzić w poważniejsze zaburzenia, które zbyt późno zauważone mogą wpłynąć drastycznie na dorosłe życie młodego człowieka. Jakie są najważniejsze problemy nastolatków? Jak pomóc dziecku w okresie dojrzewania w jego utrapieniach i rozterkach? Wyjaśniamy poniżej!
Dorastanie to czas wielu zmian i wyzwań. Zmienia się nasze ciało. Zaczynamy inaczej postrzegać świat. Przestajemy być dziećmi, lecz jeszcze nie jesteśmy dorosłymi. Pojawia się mnóstwo pytań: Kim jestem? Co chcę robić w życiu? Dokąd zmierzam? Czym jest dobro i czym jest zło? Zaczynamy realnie zmierzać się z otaczającą nas rzeczywistością, która niekiedy bywa brutalna, przekoloryzowana w mediach społecznościowych i szybko zmieniająca swoje oblicze. W związku z powyższym okres dorastania w naturalny sposób narażony jest na wystąpienie licznych problemów emocjonalnych i behawioralnych, które niekiedy są trudnym doświadczeniem w życiu naszych dzieci i wpływającym często na ich życie w dorosłości.
Oto 5 najważniejszych problemów, z jakimi zmierzyć się może nastolatek:
- Depresja – depresja występuje w momencie długotrwałego obniżenia nastroju i zadowolenia z życia. Rozpoznanie tej choroby u nastolatka to niezwykle ważny moment w życiu całej rodziny, gdyż to co się dzieje z jednym jej członkiem, wpływa na pozostałych. Badania sugerują, że choroba ta dotyka nawet 5 proc. nastolatków, a do osiągnięcia pełnoletniości przynajmniej 20 proc. młodych ludzi będzie miało za sobą przynajmniej jeden epizod tej choroby. Dzieci zmagające się z symptomami depresyjnymi są często dysforyczne, jednocześnie smutne, złe i rozdrażnione. W ciężkiej postaci tej choroby konieczne może się okazać skorzystanie z pomocy psychologa.
- Zawód miłosny – pierwsza miłość, którą przeżywamy w okresie dorastania jest często związana z bardzo silnym zaangażowaniem emocjonalnym. Nieraz ukochana osoba może być dla nas całym światem, dlatego tak bolesne i trudne są pierwsze nieudane doświadczenia w budowaniu związków. Silne przeżywanie emocji powoduje niekiedy, że zawód miłosny urasta do rangi dramatu. Zbagatelizowanie uczuć i nastrojów dziecka w tym czasie może doprowadzić do wielu konsekwencji takich jak problemy w znalezieniu odpowiedniego partnera w życiu dorosłym, obniżenie poczucia własnej wartości, a nawet depresja.
- Alkoholizm – mimo iż spożywanie alkoholu w Polsce dozwolone jest po 18 roku życia, prawie 50 proc. piętnastolatków sięga po trunki, a prawie 80 proc. siedemnastolatków regularnie go spożywa. Alkohol w drastyczny sposób wpływa na zdrowie młodego, niedojrzałego organizmu, powodując uszkodzenia mózgu, połączeń nerwowych, a tym samym przyczyniając się do demoralizacji młodych ludzi. Często im się wydaje, że skoro pochodzą z porządnych rodzin, ich stylu życia nie można utożsamiać z alkoholizmem. Tymczasem regularne spożywanie trunków i towarzyszące im demoralizujące zachowania są niczym innym jak właśnie tą chorobą. Spożywanie alkoholu przez nastolatków zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia problemów ze zdrowiem psychicznym, przyczynia się do zmian w strukturze i funkcjonowaniu mózgu. Istnieje silny związek między spożywaniem alkoholu a nieszczęśliwymi wypadkami, niekiedy śmiertelnymi, próbami samobójczymi, używaniem innych substancji psychoaktywnych, przedwczesną, nieplanowaną ciążą i zakażeniami przenoszonymi drogą płciową, słabymi wynikami w nauce i przemocą. Spożywanie alkoholu wiąże się również z zachowaniami antyspołecznymi i przestępczymi.
- Przedwczesne współżycie – nastolatkowie znacznie częściej akceptują współżycie pozamałżeńskie, z powodu czego znaczna większość pierwszych inicjacji seksualnych odbywa się w wieku około 17 r.ż. W dramatyczny sposób wpływa to na trwałość późniejszych związków i trudności w nawiązaniu relacji małżeńskich w przyszłości.
- Uzależnienie od mediów społecznościowych – powszechny dostęp do smartfonów oferuje nastolatkom niczym nieskrępowaną przestrzeń do materiałów, które destrukcyjnie wpływają na ich psychikę i rozwój jak pornografia, ogłupiające filmy, patostreaming czy cyberprzemoc. Czy wiesz, że młodzi ludzie spędzają w sieci średnio 6 godzin i 12 minut? Trudno przy takich danych nie mówić o realnym uzależnieniu od wirtualnego świata.
Jak pomóc nastolatkowi w problemie? Najważniejsze to być obecnym w życiu dziecka. Nie podejmując rozmowy i przebywając w domu zaledwie pięć minut, nie będziemy w stanie odkryć wnętrza jego serca i targających nim emocji. Otwarta, szczera, ale pozbawiona odrzucenia i niepotrzebnego osądu rozmowa może się okazać najlepszym sposobem na wzajemną poprawę relacji i odbudowanie zaufania.
