Problem nielegalnego śmiecenia w lasach od wielu lat spędza sen z powiek ekologów. Do leśnych zagajników trafia wszystko – od odpadów komunalnych, po sprzęt RTV i AGD, aż po meble i materiały budowlane. Co roku Lasy Państwowe płacą rocznie 20 mln zł za sprzątanie śmieci nielegalnie porzuconych na obszarach leśnych. W jaki sposób zmienić te szkodliwe nawyki społeczeństwa?
Odpady wyrzucone do lasu są olbrzymim problemem środowiskowym. Co roku wywozimy do nich górę śmieci, która zmieściłaby się w tysiąc wagonów kolejowych. Każdy z nas chce mieć czysty las, a zamiast porozrzucanych puszek i butelek. W tym celu Ministerstwo Środowiska przygotowuje już projekt nowelizacji przepisów zaostrzających kary za nielegalny wywóz odpadów do lasu z 500 zł do 5000 tys. zł oraz pięciokrotnie zwiększono ilość fotopułapek. Problem śmiecenia należy niewątpliwie do dylematów społecznych i aby mu przeciwdziałać należy podjąć szereg działań, które wpłyną na zmianę niepożądanych nawyków społeczeństwa.
Najpierw edukacja
Aby zrozumieć problem śmiecenia w lesie, najpierw musimy przyjrzeć się jego pierwotnej przyczynie. Widok śmieci w lesie jest niezwykle częsty, gdyż w ten sposób ludzie kierują się myśleniem, że po pierwsze nikt nie zauważy, po drugie „trochę śmieci, nie zaszkodzi”, po trzecie – tak mi jest wygodnie. Niestety, skala jaką przybrało to negatywne zjawisko poraża. Jeśli dodatkowo spojrzymy na przestrzeń nie tylko leśną, lecz także wokół naszych domów, widok często nie będzie odmienny. Śmiecimy także w widocznych miejscach publicznych. Od pozostawionego niedopałka papierosa, po nieposprzątane psie odchody aż po wyrzuconą puszkę na trawie. Efektem czego są tony śmieci zalegające w polskich lasach. To wszystko wdychamy, zatruwamy zwierzęta i roślinność, a w efekcie skażamy powietrze i glebę.
Pokażmy inne możliwe nawyki
Samo zakazanie wyrzucania śmieci do lasu nie wystarczy. Aby przekonać do trwałej zmiany nawyków musimy po pierwsze wyjaśnić wpływ pozostawionych odpadów w nielegalnych miejscach na środowisko. Po drugie, pokazać prawidłowy sposób gospodarowania odpadami. Oprócz domowej segregacji odpadów do pięciu kontenerów na plastik, papier, szkło, bio i tzw. zmieszane, niektóre kategorie odpadów oddajemy do Komunalnego Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów. Można rzec, nie ma odpadów, z którymi niewiadomo co zrobić, gdyż każdy nawet niebezpieczny ma swoje „bezpieczne miejsce” w odpowiednim wyznaczonym przez gminę miejscu.
Las to nasz dom
Po trzecie należy uświadamiać, że las jest dobrem wspólnym. W pewnym sensie, jeśli każdy z nas będzie go traktować tak jak własny dom, łatwiej będzie zrozumieć dlaczego w nim nie można śmiecić. Czy ktoś z nas nie sprząta we własnym domu? Podobnie jest z lasem. Pozostawione w lesie odpady żadnym magicznym sposobem nie znikną, a drastycznie zaszkodzą roślinności, zwierzętom w nim przebywającym, a ostatecznie nam ludziom, którzy będą wdychać oraz spożywać szkodliwe pierwiastki, które przedostały się za sprawą nielegalnych wysypisk do gleby, roślin i powietrza. Butelka plastikowa rozkłada się kilkaset lat, szklana kilka tysięcy, torba plastikowa – 300 lat, a guma do żucia i niedopałki papierosów od 3-5 lat.
Niebezpieczeństwo pożarów
Po czwarte, pozostawione w lesie śmieci, takie jak szklane opakowania stwarzają olbrzymie niebezpieczeństwo pożarowe, zwłaszcza w okresie letnim. Wystawiona na słońce szklana butelka działa bowiem jak soczewka skupiająca światło. Łatwo w ten sposób o samozapłon suchych liści czy trawy. Wystarczy jedna szklana butelka, aby spalić cały las. Podobnie jest w przypadku pozostawienia niedopałków papierosów.
Zadbanie o czysty dom to jeden z naszych priorytetów. Jest nim także nasze dobro narodowe, jakim są lasy i tereny publiczne wokół nas. Akcje takie jak Sprzątanie Świata, czy informowanie o szkodliwości pozostawiania śmieci w otoczeniu mogą okazać się kluczowe dla rozwiązania problemu nielegalnego śmiecenia w lasach. Dlatego warto rozpocząć już dziś edukację w obronie naszego środowiska naturalnego!
