16 C
Warszawa
piątek, 29 marca, 2024

KRYSTYNA SKARBEK : polska agenta brytyjskiego wywiadu. Zdobyła zdjęcia świadczące o planowanej akacji Barbarossa

26,463FaniLubię

Krystyna Skarbek (Christine Granville) urodzona 1 maja 1908 r. w Warszawie, zmarła 15 czerwca 1958 r.  w Londynie. Polka pracująca dla brytyjskiej tajne służby Kierownictwa Operacji Specjalnych (SOE), wywiadowca Secret Intelligence Service(SIS), kurier tatrzański.

Córka pochodzącego z zubożałego arystokratycznego rodu Jerzego Skarbka oraz pochodzącej z zamożnej rodziny żydowskich bankierów Stefanii, z domu Goldfeder. Dzieciństwo i młode lata spędziła w spokoju na wsi. Po śmierci ojca w 1930r. przeniosła się wraz z rodziną do Warszawy. Piękna i zgrabna brunetka była uczestniczką konkursów piękności, m. in. zajmując punktowane miejsce w konkursie na Miss Polonia.

- Autopromocja - KLIKNIJ NA GRAFIKĘ-

Jej pierwszym mężem był Karol Gettlichaw, z którym rozwiodła się po zaledwie sześciu miesiącach małżeństwa. Kolejnym wybrankiem był podróżnik i pisarz Jerzy  Giżyckiego, z którym wyjechała do Kenii. Po wybuchu II wojny światowej wyjechali do Francji, z której Krystyna, po ogłoszeniu separacji z mężem, przeniosła się do Wielkiej Brytanii.

Na wyspach wstąpiła do SOE – brytyjskiej ściśle tajnej agencji rządowej stworzonej przez Winstona Churchila. Pod przybranym nazwiskiem Christine Granville  i zmienioną datą urodzenia (Skarbek odjęła sobie siedem lat) udała się na Węgry, gdzie udając dziennikarkę rozpoczęła działalność konspiracyjną. Tam też nawiązała współpracę, a także romans z Andrzejem Kowerskim, z którym organizowała ucieczki osadzonych w węgierskich obozach Polaków do dalszej służby zbrojnej na Zachodzie. W czasie pobytu na Węgrzech obyła trzy podróże do Polski działając na Słowackim szlaku jako kurier tatrzański.  Współpracując ze Stefanem Witkowskim, twórcą i przywódcą organizacji konspiracyjnej „Muszkieterzy”, zdołała dostarczyć im radiostację, która służyła później
w Podkowie Leśnej.

W czerwcu 1940r. będąc w Polsce próbowała nakłonić swoją matkę do opuszczenia kraju,
lecz ta odmówiła. Niedługo później została aresztowana przez gestapo i została zamordowana w Pawiaku.

Podczas jednej z wypraw do Polski w 1941 r. weszła w posiadanie mikrofilmu, który jak się okazało zawierał zdjęcia świadczące o planowanej akacji Barbarossa – ataku Niemiec na swojego sojusznika Związek Radziecki. Materiały te zostały dostarczone Churchillowi i pomogły mu w sprecyzowaniu terminu ataku.

Jeszcze w 1941 r. Skarbek wraz z Kowerskim wrócili do Wielkiej Brytanii otrzymując status agentów SOE. Z uwagi na fakt, iż Hitler zaatakował Bałkany, a brawurowa i skuteczna działalność Krystyny była znana gestapo, została przeniesiona z Kowerskim na Bliski Wschód, do Kairu. Tam przeszła szkolenie dla radiotelegrafistów  i szykowała się do zrzutu w Turcji, jednak akcję odwołano.

W 1944 r. powróciła do Europy w iście bondowskim stylu. Została zrzucona na spadochronie
do francuskich partyzantów w południowej Francji i zorganizowała wykupienie od gestapo kilku aresztowanych szefów siatki sabotażowo-dywersyjnej „Jockey”.

Po wybuchu w Polsce Powstania Warszawskiego Skarbek, która przebywała w Londynie, desperacko pragnęła do niego  dołączyć. Mimo, iż wielokrotnie składała prośby o możliwość przerzutu do kraju, jej wnioski za każdym razem odrzucano. Dopiero pod koniec roku, kiedy planowano brytyjską misję do Polski miała ona do niej dołączyć. Ostatecznie, z inicjatywy Churchilla wycofano się z akcji.

W 1945 r. Skarbek została zdemobilizowana. W „nagrodę” za wybitne osiągnięcia w wywiadzie, ze statusem „ulubionej agentki” Churchilla otrzymała całe 100  funtów odprawy. Dla porównania, roczna pensja wynosiła ok. 3000 funtów.

Powojenne losy Skarbek układały się niebyt kolorowo. Po siedmiu latach separacji, w 1946 r. rozwiodła się z Giżyńckim. Niestety mimo wielu zasługi i odznaczeń borykała się z problemami finansowymi. Pracował m. in. jako pokojówka, telegrafistka, sprzedawczyni w domu towarowym „Harrods” oraz stewardessa na statkach pasażerskich „Rauhine” oraz „Winchester Castle”. Tam prawdopodobnie poznała Iana Fleminga, z którym połączył ją trwający blisko rok romans, choć sam pisarz temu zaprzeczał. Wiele wskazuje na to, iż Skarbek jest pierwowzorem postaci Vesper Lynd z Cassino Royal, pierwszej powieści o przygodach brytyjskiego agenta Jamesa Bonda.

Podczas pracy na statku Skarbek poznała Stewarta Dennisa Muldowney’a, który jak nietrudno zgadnąć zakochał się w pięknej Krystynie i oświadczył. Ta jednak odrzuciła jego konkury. 15 czerwca 1952 r. podczas pobytu na lądzie w hotelu „Schelbourne” odtrącony mężczyzna pchnął Skarbek nożem, która tego samego dnia zmarłą w szpitalu. Co ciekawe jej oprawca, po tym jak został schwytany oświadczył, by poddano go szybkiej egzekucji, co jak tłumaczył pozwoli mu połączyć się z ukochaną w zaświatach. Wątpliwości budził zarówno sam proces, jak i fakt, że egzekucja została wykonana niebywale śpiesznie.

Krystyna Skarbek spoczęła na rzymskokatolickim cmentarzu  St. Mery w Kensal Green, w północno-zachodnim Londynie wraz z Andrzejem Kowarewskim, który zginął tragicznie w 1952 r.

Publikacja powstała dzięki wsparciu Fundacji KGHM Polska Miedź

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Wpisz swój komentarz!
Proszę wpisać tutaj swoje imię

Powiązane artykuły

Pozostańmy w kontakcie

26,463FaniLubię
274SubskrybującySubskrybuj
- Reklama -spot_img

Najnowsze Artykuły

Skip to content