Temat: Badanie na krew utajoną w kale sposobem na wykrycie raka jelita grubego.
Rak jelita grubego to podstępny nowotwór, który bardzo długo nie daje żadnych objawów. Pierwszym najprostszym badaniem, które umożliwia jego wstępne wykrycie jest nieinwazyjny test na krew utajoną w kale. Takie badanie wykonasz bezpłatnie na Dolnym Śląsku dzięki samorządowemu programowi profilaktyki raka jelita grubego powstałego dzięki współpracy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego oraz Dolnośląskiego Centrum Onkologii.
Nie daj się zaskoczyć nowotworowi
Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego we współpracy z Dolnośląskim Centrum Onkologii oferuje mieszkańcom Dolnego Śląska bezpłatne badania przesiewowe na krew utajoną w kale. „Programu badań przesiewowych raka jelita grubego Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych” to novum w skali ogólno wojewódzkiej, gdyż do tej pory program z powodzeniem był realizowany we Wrocławiu. Teraz Dolnoślązacy mogą uczestniczyć w szeregu bezpłatnych badań przesiewowych, które umożliwiają wczesne wykrycie chorób nowotworowych. Jednym z nich jest test na krew utajoną w kale w celu diagnostyki raka jelita grubego.
Samorządowy program profilaktyki raka jelita grubego powstał m.in. z inicjatywy wicemarszałka województwa dolnośląskiego Marcina Krzyżanowskiego:
„Celem tego programu jest zwiększenie wczesnej wykrywalności chorób nowotworowych, a to z kolei zwiększa szanse na pełne wyleczenie. W czasie epidemii koronawirusa spadła znacząco wykrywalność chorób nowotworowych. Profilaktyka nowotworów zawsze powinna pozostawać w centrum zainteresowania naszego zdrowia – rak najczęściej ujawnia swe dolegliwe objawy kiedy jest już za późno. Dzięki szybkim testom na krew utajoną jesteśmy w stanie to zmienić i szybko wdrożyć leczenie dla każdego pacjenta na Dolnym Śląsku. Dlatego zachęcam mieszkańców województwa dolnośląskiego do skorzystania z tego programu”
– apeluje Marcin Krzyżanowski, wicemarszałek województwa dolnośląskiego, inicjator programu.
Coraz więcej gmin z Dolnego Śląska w programie
Program odbywa się we współpracy z gminami, które zgłoszą chęć dołączenia do programu profilaktyki nowotworów. Do tej pory, oprócz Wrocławia, na liście gmin, w których można wykonać bezpłatny test na krew utajoną jest gmina Oława, Trzebnica, Bolków, Polkowice, Kamienna Góra, Mysłakowice, Czernica, Legnickie Pole, Ruja, Męcinka, Udanin. Dolnośląskie Centrum Onkologii jako realizator programu przekazało tym gminom testy na krew utajoną, które mieszkańcy mogą odebrać z punktów wyznaczonych przez każdą z nich. Pełna lista gmin wraz z punktami odbioru testów znajduje się na końcu artykułu.
Sprawdź, czy jesteś w grupie ryzyka
Nieinwazyjne badanie testu na krew utajoną w kale powinno być wykonywane minimum raz do roku przez osoby, które ukończyły 50 r.ż. To właśnie dla takich pacjentów jest głównie dedykowany ten program. Z bezpłatnych testów mogą jednak skorzystać także osoby młodsze, jeśli mają krewnego pierwszego stopnia, u którego rozpoznano raka jelita grubego bądź gdy stwierdzono u danej osoby mutację genetyczną.
W programie badań przesiewowych raka jelita grubego mogą wziąć udział:
- Osoby w wieku 50 – 65 lat, niezależnie od wywiadu rodzinnego
- Osoby w wieku 40 – 49 lat, które mają krewnego pierwszego stopnia, u którego rozpoznano raka jelita grubego
- Osoby w wieku 25 – 49 lat, ze stwierdzoną mutacją genetyczną.
Co mówią dane?
Test na krew utajoną w kale umożliwia wykluczenie raka jelita grubego na poziomie 90 – 95 proc.* w przypadku ujemnego wyniku kolonoskopii (swoistość, czyli odsetek wyników prawdziwie ujemnych). Wyniki prawdziwie dodatnie wahają się w przedziale 71 proc. do 91 proc.* w porównaniu do kolonoskopii, co jest wciąż wysokim wskaźnikiem w kierunku diagnostyki raka jelita grubego. Oznacza to, że badanie na krew utajoną w kale jest wysoko skuteczne w wykrywaniu raka jelita grubego u osób dorosłych z grupy przeciętnego ryzyka.
„Nowotwór złośliwy jelita grubego jest drugim pod względem umieralności nowotworem złośliwym w Polsce u obu płci. Każdego roku rozpoznaje się prawie 16 tys. nowych przypadków, a biorąc pod uwagę dane analizowane od roku 1980 nastąpił 4-krotny wzrost zachorowań u mężczyzn i 3-krotny u kobiet. Już teraz naukowcy alarmują, że prognozowany do roku 2035 r. znaczny wzrost liczby osób po 65 r.ż. będzie skutkował wzrostem zachorowań na nowotwory złośliwe, w tym nowotwory złośliwe jelita grubego. Rak jelita grubego rozwija się powoli, nawet przez kilkanaście lat. Dlatego wszystkie te osoby, do których skierowany jest program bezpłatnych badań przesiewowych powinny skorzystać z testów na krew utajoną, co w znaczny sposób może pomóc we wczesnym wykryciu tej podstępnej choroby”
– wskazuje dr hab. n. med. Adam Maciejczyk
Wynik dodatni – co dalej?
Wynik dodatni badania na krew utajoną w kale wskazuje na obecność krwi w stolcu, która jest niewidoczna gołym okiem. Wówczas pacjent może skorzystać z bezpłatnego badania kolonoskopowego, które pomoże w ustaleniu przyczyn krwawienia. Samorządowy program profilaktyki raka jelita grubego to także również darmowa kolonoskopia, która dedykowana jest pacjentom spełniających wskazane wyżej kryteria wiekowe, a badanie nie było wykonywane w ciągu ostatnich 10 lat. Ujemny wynik testu na krew utajoną nie wyklucza natomiast obecności zmian nowotworowych w obrębie przewodu pokarmowego, gdyż krwawienia z polipów i guzów nowotworowych mają charakter okresowy. Dlatego tak istotne jest, aby test na krew utajoną był wykonywany regularnie, corocznie przez osoby, które ukończyły 50 r.ż.

Gdzie można się zgłosić po testy?
Lista gmin, które przystąpiły do projektu realizowanego przy wsparciu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego „Profilaktyka i wczesne wykrywanie nowotworów złośliwych dolnego odcinka przewodu pokarmowego – badanie na krew utajoną w kale dla kobiet i mężczyzn” stale się powiększa.
Testy można odebrać w poniższych gminach:
- gmina Ruja, testy można odebrać w Ośrodku Zdrowia w Tyńcu Legnickim,
- gmina Legnickie Pole, testy można odebrać w Gminnej Przychodni Zdrowia w Legnickim Polu,
- gmina Męcinka, testy można odebrać w Gminnym Ośrodku Zdrowia w Piotrowicach,
- gmina Udanin, testy można odebrać w Poradni POZ w Udaninie,
- gmina Oława, testy można odebrać w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Oławie.
- gmina Polkowice, testy można odebrać w Polkowickim Centrum Usług Zdrowotnych,
- gmina Bolków, testy można odebrać w SP ZOZ w Bolkowie,
- gmina Mysłakowice, testy można odebrać w SP ZOZ w Mysłakowicach,
- gmina Kamienna Góra, testy można odebrać w Urzędzie Gminy Kamienna Góra.
- gmina Czernica, testy można odebrać w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej.
- gmina Trzebnica, testy można odebrać w Gminnym Centrum Medycznym w Trzebnicy.
Bezpłatny test na obecność krwi utajonej można otrzymać również we Wrocławiu, w jednej z 5 lokalizacji:
- Centrum Medyczne Dobrzyńska – Punkt Informacyjny Klienta, III piętro, Pn – pt 8:00 – 15:00,
- Obwód Lecznictwa Kolejowego – Gabinet zabiegowy pok. 203, II piętro, Pn – pt 8:00 – 17:00,
- Dolnośląskie Centrum Medyczne DOLMED – Laboratorium, II piętro Pn – pt 6:30 – 18:00,
- Dolnośląskie Centrum Onkologii – WOK Budynek F, boczne wejście, I piętro, Pn – pt 8:00 – 15:00,
- Wojewódzki Szpital Specjalistyczny we Wrocławiu – Ośrodek Profilaktyki, Diagnostyki Terapii Nowotworów Poziom 0, Pn- pt 8:00 – 16:00.
*badania przytoczone w artykule opublikowanym 23 lutego 2019r. w Annals of Internal Medicine, gdzie poddano ocenie dane z 31 opracowań poświęconych badaniom przesiewowych w kierunku raka jelita grubego