Z tej formy działalności gospodarczej mogą skorzystać osoby fizyczne, które w ciągu ostatnich 60 miesięcy (5 lat) nie prowadziły tradycyjnej, ewidencjonowanej działalności gospodarczej. Natomiast przychody w ramach tej działalności w żadnym miesiącu nie przekraczają 50 proc. minimalnego wynagrodzenia. W 2020 roku limit ten wynosi 1300 zł brutto, ponieważ płaca minimalna jest w wysokości 2 600 zł brutto.
Ograniczenia nakładane przez ustawodawcę sprawiają, że działalność nieewidencjonowana ma swoje grupy adresatów. W pierwszej grupie są osoby, które nie chcą tworzyć wielkiego biznesu i tego typu aktywność gospodarczą traktują jako dodatkowe źródło dochodu. Do drugiej grupy zaliczymy przede wszystkim osoby, które okres takiej działalności wykorzystują do budowania bazy klientów, rozwijania struktury firmy – jest to swoista firma na próbę, bez większego ryzyka. Kiedy przestają mieścić się w ramach stworzonych przez ustawę, przechodzą do prowadzenia regularnej i zarejestrowanej działalności.
Jest również trzecia grupa, która być może najbardziej takiej działalności potrzebuje – to osoby bezrobotne. Czy osoby zarejestrowane w Urzędzie Pracy mogą prowadzić nieewidencjonowaną działalność?
W ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, nie pojawił się nowy zapis, który wprost odnosiłby się do zarejestrowanych bezrobotnych i aktywności zarobkowej w ramach działalności nierejestrowanej. Opierając się jednak na dotychczasowych przepisach, można stwierdzić, iż ten sposób zarobkowania nie musi wpływać na status bezrobotnego. Warunkiem zachowania statusu jest spełnienie kilku wymogów.
Pierwszy z nich to zdolność i gotowość do podjęcia zatrudnienia. Rejestrując się w urzędzie pracy, osoba bezrobotna składa pisemne oświadczenie, że jest zdolna i gotowa podjąć zatrudnienie. Podjęcie aktywności zarobkowej w ramach działalności nierejestrowanej nie może wpłynąć na gotowość do podjęcia zatrudnienia. Zarejestrowany nadal zobowiązany jest zgłaszać się na wyznaczone wizyty oraz przyjmować skierowania do pracy.
Drugim warunkiem jest brak wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Przy tej formie działalności nie jest wymagany. Przepisy precyzyjnie ustalają, że statusu osoby bezrobotnej w urzędzie pracy nie może posiadać osoba, która posiada wpis do ewidencji działalności gospodarczej. Wyjątek stanowi zawieszona działalność. Zatem podejmując się zarobkowania w formie nierejestrowanej działalności, jak sama nazwa wskazuje, nie posiada się wpisu do ewidencji. Co oznacza spełnienie kolejnego warunku zachowania statusu.
Dopóki przychód z działalności nie przekroczy połowy minimalnego wynagrodzenia, a bezrobotny będzie zdolny i gotowy podjąć zatrudnienie, działalność nierejestrowa nie spowoduje utraty statusu osoby bezrobotnej w urzędzie pracy.
