Alina Janowska ps. „Alina”, „Setka” urodzona 16 kwietnia 1923 r. w Warszawie, zmarła 13 listopada 2017 r. tamże. Wybitna polska aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, działaczka konspiracyjna.
Pochodziła z rodziny ziemiańskiej, matka Marcelina z domu Rymkiewicz była śpiewaczką operetkową, ojciec Stanisław, inżynier rolnik, był adiunktem generała Józefa Dowbora-Muśnickiego. Stryj, Bogdan Janowski, który był oficerem, zginął w Katyniu. Dzieciństwo spędziła w Żyrowicach pod Słonimem. Po wkroczeniu doń wojsk radzieckich, ojciec Aliny został aresztowany, a ona wraz z matką i bratem udała się do Wilna. Tam, po zajęciu miasta przez Niemców zostali osadzeni w Stalagu I B pod Olsztynkiem. Dzięki wstawiennictwu przyjaciółki matki, pól Austriaczki, pół Estonki, Ilse Glinickiej udało się jej uniknąć wywózki na roboty do Niemiec. Janowska została skierowana do pracy
w ogrodach pałacu w Wilanowie.
Niedługo potem podjęła naukę w Szkole Tańca Artystycznego Janiny Mieczyńskiej i zamieszkała u ciotki Jadwigi w Alejach Jerozolimskich. Mieszkanie ciotki było punktem konspiracyjnym, które służyło do przechowywania i przerzucania broni, prasy, a także jako kryjówka dla Żydów. Po ujawnieniu procederu, Alina została aresztowana i oskarżona o działalność na rzecz polskiego podziemia i pomoc żydowskiej rodzinie. Osadzona na siedem miesięcy na Serbii, więzieniu dla kobiet sąsiadującym z Pawiakiem cudem uniknęła wywiezienia do Oświęcimia. Kolejny raz z pomocą przyszła jej Ilse Glinicka. Niestety, ciotkę Aliny, Jadwigę i dwoje pozostałych aresztowanych stracono.
Od 1 sierpnia aż do 4 października uczestniczyła jako łączniczka w Powstaniu Warszawskim
w kampanii Batalionu „Kiliński” pod pseudonimem „Alina”. Później koledzy zaczęli nazywać
ją „Setką”, bo zadania wykonywała precyzyjnie i można było na nią liczyć w stu procentach. Batalion Aliny brał udział m.in. w walce budynek Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej. Z tą historią wiąże się anegdota, której bohaterką była Alina. Zanim zdobytą PASTę trzeba było donosić jedzenie.
Do zadania wyznaczono Alinę i jej towarzyszkę „Lilkę”. W tamtym momencie nie wiedziały, gdzie dokładnie mają iść, co to jest PASTa, ale rozkaz był rozkazem i trzeba go było wykonać. „Uzbrojone” w wielki, ciężki gar kaszy ruszyły w kierunku ulicy Królewieckiej. Zadania nie ułatwiały ustawione wzdłuż ulicy Marszałkowskiej barykady, ani pogoda, bo mimo letniej pory była to wyjątkowo zimna i wietrzna noc. Gdy wreszcie udało dotrzeć się na miejsce, okazało się, że jest problem z wpuszczeniem tego gara w okopy, które oprócz tego, że były głębokie były otoczone workami z piaskiem. Powstańcy, jak zobaczyli jedzenie, od razu podnieśli pokrywę, a wtedy podmuch wiatru zwiał zawartość worków z piaskiem wprost do kaszy. Załamana Alina stwierdziła, że cała robota poszła na marne i gotowa była wybierać ten piach z kaszy, ale żadnemu z mężczyzn to nie przeszkadzało i z apetytem pałaszowali przygotowany posiłek, aż „chrzęściło im w zębach”. Janowska śmiała się później, że jak wrócą do żon to nie będą chcieli jeść innej kaszy, jak tylko
z piaskiem, bo inaczej nie będzie im smakowała. Po upadku powstania, Alina udała się do Tworek do rodziców.
Po wojnie Alina przeprowadziła się do Łodzi, gdzie grała w Teatrze Żołnierza i Syrena. Tam została wypatrzona przez Leona Buczkowskiego i dzięki temu dostała rolę w filmie „Zakazane piosenki”. W 1946 r. skończyła Szkołę Tańca Artystycznego Janiny Mieczyńskiej, a w 1948 r. zdała egzamin eksternistyczny. W tym samy, roku zagrała obok Danuty Szaflarskiej i Jerzego Duszyńskiego w filmie ”Skarb”.
W 1947 r. przeniosła się do Warszawy i dostała angaż w kierowanym przez Juliana Tuwima Teatrze Nowym, następnie w Teatrze Wojska Polskiego (późniejszy Dramatyczny), Teatrze Buffo, Teatrze Syrena oraz Teatrze Komedia. Współpracowała z kabaretem Szpak, Studenckim Teatrem Satyryków. występowała w słuchowisku radiowym „Podwieczorek przy mikrofonie”.
Dzięki kultowej roli Ireny Kamińskiej w serialu komediowym Jerzego Gruzy „Wojna Domowa” jej gwiazda rozbłysła na nowo. Od tej pory regularnie pojawiała się na dużym i mniejszym ekranie, a w pamięci na zawsze pozostaną jej role w „Lalce”, „Podróży za jeden uśmiech”, „Samson”, „Dulscy”.
Alinę Jankowską odznaczała wyjątkowo pogoda ducha, energia i entuzjazm. Za to pokochali ją widzowie i to pozwoliło przetrwać jej ciężkie czasy wojenne, które nie zdołały jej odebrać wewnętrznego optymizmu. Dożyła sędziwego wieku, a jej ciało spoczywa w Alei Zasłużonych na Warszawskich Powązkach.
