4,9 C
Warszawa
sobota, 20 kwietnia, 2024

Eskadra Kościuszkowska w Białej Cerkwi: lotnicy za swój zasadniczy cel mieli niszczenie sowieckiej żeglugi na Dnieprze

26,463FaniLubię

Spośród lotnisk, na których bazowała Eskadra Kościuszkowska, złożona w większej części z amerykańskich ochotników, ale również i z Polaków, najbardziej wysuniętym na wschód była Biała Cerkiew. Ta miejscowość, położona około 90 km na południe od Kijowa, została zajęta przez atakujące bolszewików połączone wojsko Józefa Piłsudskiego i Symona Petlury jeszcze na początku maja 1920. Startujący stąd lotnicy za swój zasadniczy cel mieli niszczenie sowieckiej żeglugi na Dnieprze.

W swym pamiętniku kapitan Merian Cooper pisał o Białej Cerkwi bardzo ciepło, bo też lotnicy zza Atlantyku byli tam ciepło witani przez ukraińskich mieszkańców: „Ponieważ rząd polski wspierał Petlurę, wielu z nich odnosiło się do nas bardzo serdecznie, toteż pomimo naszego krótkiego tam pobytu, prawie każdy poszukał sobie jaką młodą i ładną dziewoję, by mu udzielała lekcji ukraińskiego języka. Tańczyliśmy nieraz całymi pięknymi, ciepłymi, wiosennymi wieczorami, lub podzieliwszy się na pary, szliśmy nad rzeczkę w zacisze i tam przysięgaliśmy dziewczętom dozgonną miłość – a na drugi dzień rano lecieliśmy aeroplanami hen w dal – nad pozycje nieprzyjacielskie. Niektórzy z nas zostali zabici, niektórzy poranieni, inni później dostali się do ciężkiej bolszewickiej niewoli, ale jakaż cena jest za wielka, by zapłacić za te przecudne wieczory, spędzone na sielankach z pięknymi dziewojami o gorących ustach i czułym sercu – tam, hen – na Ukrainie”. Tematem plotek była rywalizacja Corsiego i porucznika Seńkowskiego o względy pewnej czarnookiej piękności. Corsi twierdził, że polski oficer gra nie fair, wykorzystując swoją znajomość rosyjskiego, a co gorsza, jako ranny w nogę budzi u młodej damy współczucie i instynkty opiekuńcze.

- Autopromocja - KLIKNIJ NA GRAFIKĘ-

A oto zapis z pamiętnika Coopera z 28.05.1920: „Wywiad doniósł, że bolszewickie siły lądowe i rzeczne zamierzają podjąć wspólną ofensywę na nasz najdalej na południe wysunięty przyczółek, Trypole. Wystartowaliśmy z lotniska około piątej rano, aby dopaść wroga, zanim zaatakuje nasze oddziały lądowe. Polecieliśmy wszyscy wprost do Czerkasów, bolszewickiego wojskowego portu na rzece. (…) To był wspaniały atak. Widziałem, jak jedna bomba spada wprost na parowiec rzeczny, zatapiając go niemal natychmiast, natomiast kanonierka, usiłując ująć spod gradu kul, osiadła na płyciźnie. Inne jednostki uciekały w dół rzeki, my zaś zaciekle je bombardowaliśmy i ostrzeliwaliśmy. Podczas ataku porucznik Clark zanurkował tak nisko, że wydawało się, iż uderzy w komin parowca. To była jego specjalność – mało manewrów i atak na niedużej wysokości, z ogniem z karabinów maszynowych”. W opisanej walce lotnicy amerykańscy na włoskich myśliwcach Balilla wspierali polską 9 eskadrę powietrzną wyposażoną we francuskie bombowce Breguet.

Trzy dni wcześniej to właśnie dzięki zwiadowi lotniczemu polskie dowództwo zostało poinformowane o zbliżaniu się straży przedniej Armii Konnej Siemiona Budionnego. Buck Crawford podczas lotu patrolowego dostrzegł niezwykle wysoko sięgające kłęby kurzu, a gdy podleciał bliżej, by przyjrzeć się im dokładniej, znalazł się niemal wprost nad bezkresnym, wydawałoby się, morzem jeźdźców, zdecydowanie prących naprzód przez ukraiński step. Ta doborowa bolszewicka jednostka bojowa wracała spod Kaukazu, gdzie w Noworosyjsku zepchnęła do Morza Czarnego „białych” Denikina, aby teraz sprawić mnóstwo kłopotów Polakom. Pilot starał się ocenić liczebność – uznał że widzi co najmniej 6000 Kozaków – po czym skierował nos samolotu ku ziemi i ruszył nad długą kolumna, opróżniając nad zaskoczonymi jeźdźcami i ich przestraszonymi wierzchowcami taśmy amunicyjne. Rezygnując nawet z oceny skuteczności swego ataku, czym prędzej zawrócił maleńki samolot ku Białej Cerkwi, by podnieść alarm.

Publikacja powstała dzięki wsparciu Fundacji KGHM Polska Miedź

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Wpisz swój komentarz!
Proszę wpisać tutaj swoje imię

Powiązane artykuły

Pozostańmy w kontakcie

26,463FaniLubię
274SubskrybującySubskrybuj
- Reklama -spot_img

Najnowsze Artykuły

Skip to content