Działalność nierejestrowa to sposób na to, by bez ryzyka, bez szeregu obowiązków administracyjnych i fiskalnych związanych z działalnością gospodarczą, postawić pierwsze kroki w biznesie.
Prowadząc działalność nierejestrową nie trzeba składać wniosku o wpis do CEIDG, uzyskiwać numeru NIP i REGON -u, płacić składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne ani składki zdrowotnej z tytułu działalności pozarolniczej, odprowadzać zaliczek na PIT ani rozliczać go miesięcznie albo kwartalnie, płacić podatku VAT, prowadzić skomplikowanej rachunkowości.
Prowadząc działalność nierejestrową trzeba prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży, czyli spisywać kwoty przychodu uzyskanego w danym dniu. Można to robić np. w zwykłym zeszycie. Przychody z tej działalności (po odliczeniu kosztów) musimy rozliczyć w zeznaniu rocznym PIT-36, według skali podatkowej. Musimy również wystawiać na żądanie klienta rachunek albo fakturę, ewentualnie fakturę uproszczoną. Co prawda osoba prowadząca działalność nierejestrową jest co do zasady zwolniona z obowiązku wystawiania faktury. Musi to uczynić jedynie w przypadku, gdy żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę, otrzymano całość lub część zapłaty. Jednak nawet w tym przypadku będzie mogła to być faktura uproszczona, która zawiera jedynie: datę wystawienia, numer kolejny, imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy, nazwę (rodzaj) towaru lub usługi, miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług, cenę jednostkową towaru lub usługi, kwotę należności ogółem.
Kto może prowadzić działalność nierejestrową? Działalność nierejestrowa to rozwiązanie dla osób, które w ramach tej działalności w żadnym miesiącu nie osiągają kwoty przychodu należnego w wysokości przekraczającej 50 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywały działalności gospodarczej. Działalność nierejestrową mogą wykonywać też osoby, które w okresie pomiędzy 30 kwietnia 2017 r. a 29 kwietnia 2018 r. nie były wpisane do CEIDG lub których wpis w CEIDG został wykreślony przed 30 kwietnia 2017 r., nawet jeżeli w okresie pomiędzy 30 kwietnia 2013 r. a 29 kwietnia 2018 r. wykonywały działalność gospodarczą. Wspomniany próg kwotowy dotyczy przychodu należnego, a nie dochodu.
Nie można prowadzić działalności nierejestrowej w tych obszarach, w których wymagana jest koncesja, zezwolenie albo wpis do rejestru działalności regulowanej. Nie można jej też wykonywać w ramach spółki cywilnej.
Wprowadzenie ułatwień o charakterze administracyjnym i fiskalnym nie może jednak wiązać się z pogorszeniem sytuacji konsumentów, zwłaszcza, że większość przepisów z zakresu ochrony konsumenckiej stanowi wdrożenie do polskiego systemu prawnego przepisów unijnych dyrektyw. Osoby, które prowadzą działalność nierejestrową, mają obowiązek respektować prawa konsumentów, w tym wykonywać obowiązki informacyjne, np. w zakresie udzielania informacji o prawie odstąpienia od umowy zawieranej na odległość.
Działalność nierejestrowaną można prowadzić z przerwami (np. kilka miesięcy świadczenia usług, kilka miesięcy przestoju), o ile ani razu nie zostanie przekroczony próg miesięczny dotyczący przychodu należnego.
Przekroczenie miesięcznego progu przychodu powoduje, że działalność nierejestrowa staje się działalnością gospodarczą. Od tego czasu w ciągu siedmiu dni trzeba złożyć wniosek o wpis do CEIDG.
