Co zrobić gdy dojdzie do takiej sytuacji? Czy sprawca wypadku może dochodzić od ubezpieczyciela zwrotu kwoty wypłaconej poszkodowanemu na podstawie wyroku karnego?
Odpowiedź znajduje się w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 roku, sygn. akt III CZP 31/11, wktórej podkreślono, żesprawca wypadku komunikacyjnego, wobec którego zastosowano środek karny polegający na obowiązku naprawienia szkody (art. 46 § 1 w związku z art. 39 pkt 5 k.k.), może domagać się od ubezpieczyciela – na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów – zwrotu świadczenia zapłaconego na rzecz pokrzywdzonego.
Zdaniem Sądu Najwyższego obowiązek naprawienia szkody, mimo umieszczenia w kodeksie karnym, wykazuje wiele zbieżnych cech z odszkodowaniem cywilnym. Jego podstawową funkcją jest bowiem naprawienie wyrządzonemu poszkodowanemu szkody.
Odmówienie sprawcy roszczenia o zwrot kwoty zapłaconej poszkodowanemu jest sprzeczne z ideą umowy ubezpieczenia, bowiem z uwagi na jej dwustronnie zobowiązujący charakter, ubezpieczający zobowiązuje się do zapłaty składki, a ubezpieczyciel do wypłaty odszkodowania w określonym ustawami i umową zakresie. Nie ma zatem jakiegokolwiek znaczenia, czy sprawca spełnił świadczenie wobec poszkodowanego dobrowolnie, czy też na podstawie wyroku karnego, jeżeli szkoda została naprawiona, może on domagać się zwrotu spełnionego świadczenia. W przeciwnym wypadku oznaczałoby to, że od decyzji poszkodowanego zależy, czy do zapłaty odszkodowania zobowiązany będzie sprawca, czy też ubezpieczyciel. A przecież celem obowiązkowych ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej sprawcy jest właśnie pokrycie przez ubezpieczyciela – w granicach określonych w ustawie oraz umowie i w zamian za składkę zapłaconą przez ubezpieczonego sprawcę – kosztów naprawienia szkody.
Dochodząc od ubezpieczyciela zwrotu kwoty środka karnego, należy pamiętać, że możemy domagać się zwrotu już zapłaconej poszkodowanemu kwoty. Przeniesienie na ubezpieczyciela obowiązku wypełnienia środka karnego byłoby bowiem sprzeczne z zasadami odpowiedzialności karnej.
